صفوان گفت: كمى صبر كنيد، فرزندم را فرستاده‌ام بازار مقدارى گوشت و تخم مرغ بخرد، تا با آن غذايى تهيّه كنيم. گفت: او را بازگردان. فرزند صفوان بازگشت. ميهمان به ميزبان گفت: در خانه چه دارى؟ گفت نان و سركه و روغن زيتون، گفت: همان را بياور، كفايت مى‌كند». [1]

اسلام سفارش مى‌كند كه ميزبان خود را به زحمت و تكلّف نيندازيد، چرا كه تكلّف هم به ضرر صاحبخانه است، هم ميهمان و هم ميهمانى. زيرا اگر تكلّف رايج شود به‌تدريج ميهمانى‌ها كم مى‌شود، و هر چه تكلّف‌ها كمتر شود ميهمانى‌ها فراوان‌تر مى‌گردد. چقدر شايسته است ميهمانى‌ها ساده‌تر برگزار گردد.

برخى از مردم به بهانه حفظ آبرو، خود و خانواده را به زحمت مى‌اندازند و على‌رغم نداشتن بودجه كافى، ميهمانى پرخرجى داده، و زير بار قرض مى‌روند، در حالى كه اين كارها آبرودارى نيست، بلكه وهم و خيالات است.

آبرويى كه مى‌خواهد با يك سفره رنگين بيايد، و با يك غذاى ساده برود، ارزشى ندارد.

خلاصه اينكه: ميهماندارى از ديدگاه اسلام اهميّت فراوانى دارد، و بايد فرهنگ آن را گسترش داد، و اين كار جز با رعايت آداب ضيافت كه به بخشى از آن اشاره كرديم، عملى نخواهد شد.

2. ثروت شايسته و ناشايست‌

همه شنيده‌ايم كه حضرت ابراهيم عليه السلام در سايه كار و تلاش و فعّاليّت و مديريّت، انسان ثروتمندى بود. از اين‌رو در بين برادران ترك زبان مرسوم است كه اگر بخواهند براى كسى دعا كنند كه ثروتمند شود مى‌گويند: «خداوند

[1]. سفينة البحار، ج 5، ص 269