راه چهارم- گواهى پيامبران پيشين‌

راه ديگرى كه با آن مى‌توان پيامبران واقعى را از مدعيان دروغين شناخت اخبار قطعى و صريح پيامبران پيشين نسبت به پيامبران آينده است، بديهى است از اين راه براى شناختن نخستين پيامبر خدا نمى‌توان استفاده كرد، بلكه بايد او را به يكى از سه راه گذشته (اعجاز، مطالعه در وضع عمومى نبوّت و محتويات دعوت او) به شرحى كه گفته شد شناخت.

گرچه اين راه نسبت به دو راه گذشته راه ساده‌اى است، ولى آن‌قدر هم كه بعضى از سوء استفاده كنندگان پنداشته‌اند ساده و آسان نيست، براى اين‌كه از اين راه نتيجه قطعى و غير قابل انكار گرفته شود بايد شرايط چهارگانه زير را كاملًا در آن رعايت كرد.

1- ثبوت‌ «نبوّت» پيامبر قبل كه چنين خبرى مى‌دهد، و مى‌گويد بعد از من فلان پيامبر با اين صفات و علايم و مشخصات ظهور خواهد كرد، با دليل قطعى و غير قابل انكار.

ناگفته پيداست اگر نبوت شخص خبر دهنده كاملًا محرز و مسلم نباشد گواهى او هيچ‌گونه ارزشى نخواهد داشت.

2- بايد خبر مزبور بطور قطع و يقين از پيامبر پيشين صادر شده باشد، بنابراين به هر خبر ضعيف و مشكوكى كه در هر كتابى باشد نمى‌توان تكيه كرد، حتى بر اخبارى كه در كتاب‌هاى معتبر وجود دارد تا به سر حد قطع و يقين نرسد نيز نمى‌توان اعتماد نمود.

3- دلالت اين خبر بايد صريح و قاطع و غير قابل ترديد باشد، نه اين‌كه يك جمله از سخنان دو پهلو را بچسبيم و با تفسيرها و توجيه‌ها و احياناً «تحريف» آن را منطبق بر نبوّت مدعى جديد كنيم.