اوّلى مى‌گويد «نمى‌توانستيد بدانيد» (دقت كنيد).

در تفسير «روح المعانى» بعد از توجه به اين نكته كه جمله اخير، اشاره به علومى مى‌كند كه جز از طريق وحى، تحصيل آن ممكن نبوده، مى‌گويد: «بنابراين جمله مزبور از قبيل ذكر خاص بعد از عام است». [1]

ولى قبل از وى مرحوم شيخ طوسى در تبيان و شيخ طبرسى در مجمع‌البيان به اين نكته توجه كرده و در عبارت كوتاه و روشنى به آن اشاره فرموده‌اند. [2]

در حقيقت كتاب آسمانى ما قرآن، داراى دو بخش از علوم است: بخشى از معارف را كه مى‌توان از طريق استدلالات عقلى به دست آورد؛ هرچند قرآن اين بخش را به طور كامل‌تر و مطمئن‌تر عرضه مى‌كند، و بخشى از آن كه از غير طريق وحى ممكن نبوده؛ و اين همان چيزى است كه در جمله اخير بر آن تكيه شده- مانند بسيارى از حقايق مربوط به جهان بعد از مرگ و قيامت-، يا تواريخ صحيح اقوام و انبياى پيشين كه بر اثر گذشت زمان محو شده است، و همچنين علوم و دانش‌هايى كه حدّاقل در آن زمان از ديد فكر دانشمندان پنهان بود.

3- اقامه قسط و عدل‌

در چهارمين آيه؛ اشاره‌اى- به صورت عام- به يكى ديگر از اهداف مهم نهضت انبياء يعنى برقرارى عدالت اجتماعى كرده، و نزول كتاب و ميزان را مقدمه‌اى بر آن مى‌شمرد؛ و مى‌فرمايد: «ما رسولان خود را با دلايل روشن فرستاديم و همراه آنها كتاب و ميزان نازل كرديم تا مردم قيام به عدالت كنند» لَقَدْ ارْسَلْنا رُسُلَنَا بِالْبَيِّناتِ وَ انْزَلْنَا مَعَهُمُ الْكِتَابَ وَ الْمِيزانَ لِيَقُومَ النَّاسُ بِالْقِسْطِ [3]

[1]. روح‌المعانى، جلد 2، صفحه 17.

[2]. تبيان، جلد 2، صفحه 30 و مجمع‌البيان، جلد 1، صفحه 233.

[3]. سوره حديد، آيه 25.