ترتيب كه گروهى از كافران هنگامى كه خود را در سرائى ديگر و حيات نوين مى‌بينند فريادشان بلند مى‌شود، و «مى‌گويند: اى واى بر ما! چه كسى ما را از خوابگاهمان برانگيخت» (قالُوا يا وَيْلَنا مَنْ بَعَثَنا مِنْ مَرْقَدِنا). «مرقد» از ماده‌ «رُقُود» و «رُقاد» به معناى خواب در شب يا روز است، و بعضى از اهل لغت آن را مخصوص خواب شبانه دانسته‌اند، و گاه گفته شده كه معناى اصلى آن، استقرار و خواب به هنگام گرفتار شدن در مشكلات است (خواب آرامبخش) و لذا در مورد توقّفى كه به منظور رفع شدائد و مشكلات باشد نيز به كار مى‌رود.

بنابراين‌ «مَرْقَد» به معناى قرارگاه، استراحتگاه، و خوابگاه است، و اين‌كه در مورد «قبر» به كار رفته به خاطر آن است كه ميّت از مشكلات و گرفتارى‌هاى دينا رهايى مى‌يابد و گويى در آنجا به خواب آرامبخشى فرو مى‌رود. [1]

به كار بردن اين تعبير در مورد قبرها از اين نظر است كه مرگ و خواب شباهت زيادى با هم دارند تا آنجا كه گفته شده است‌ النَّومُ اخُ الْمَوْتِ: «خواب برادر مرگ است».

بعضى گفته‌اند: هدف منكران معاد از انتخاب اين تعبير، اين بوده كه ترديد خود را در مسأله زنده شدن بعد از مرگ مجدداً ابراز دارند كه آيات ما واقعاً خواب بوديم و بيدار شديم يا مرده بوديم و زنده گشتيم؟!

ولى چيزى نمى‌گذرد كه خودشان به اين سؤال خود پاسخ مى‌گويند اعتراف مى‌نمايند كه «اين همان چيزى است كه خداوند رحمان وعده داده و فرستادگان او راست مى‌گفتند»! (هذا ما وَعَدَ الرَّحْمنُ وَ صَدَقَ الْمُرْسَلُونَ).

صحنه رستاخيز چنان گويا و دهشت‌انگيز است كه هر انسانى لجوجى را به اعتراف صريح به واقعيت‌ها وا مى‌دارد.

آنها با توصيف خداوند به «رحمان» گويا مى‌خواهند ضمن اعتراف به خطاى خود، دست به دامان رحمت الهى بزنند شايد گذشت‌هاى تاريك خود را از اين طريق جبران نمايند.

به هر صورت، اين تعبير دليل ديگرى بر معاد جسمانى است، چرا كه اگر معاد روحانى بود، مسأله «مرقد» مفهومى نداشت.

[1]. مقاييس اللّغة، صحاح اللغه و التحقيق فى كلمات القرآن (ماده رقد).