اوّلًا: حكم توبه مرتد فطرى مخصوص كسانى است كه مرد و
مسلمان زاده باشند، و در آغاز اسلام را بپذيرند و سپس از آن بازگردند، كسى كه
اسلام را از آغاز بلوغ نپذيرد، مشمول احكام مرتد نيست!
ثانياً: كسانى كه در حال تحقيق باشند، مشمول اين حكم
نيستند؛ حتّى اگر نتيجه تحقيق آنها بازگشت از اسلام و گرايش به آيين ديگرى باشد،
مشروط بر اينكه سخنى بر خلاف اسلام نگويند، كسى با آنها كارى ندارد و از مجازات ها
معاف اند.
ثالثاً: هر گاه در برابر مرتد سكوت شود؛ بيم آن مىرود
كه هر روز گروهى (مانند يهوديان در آغاز اسلام) به توطئهاى بر ضدّ مسلمين
برخيزند؛ و براى در هم ريختن اعتقادات مردم و قيام بر ضدّ حكومت اسلامى از طريق
اظهار ارتداد وارد شوند، و اينجااست كه هرج و مرج عظيمى در داخل جوامع اسلامى روى
مىدهد. به خصوص اينكه كارهاى تخريبى معمولًا آثار سريع دارد اسلام در برابر اين
كار ايستاده و عكس العمل شديدى نشان داده است.
6- حدّ شرب خمر
در قرآن مجيد در آيات متعدّدى درباره گناه شراب خوارى و زشتى فوق العاده آن
بحث شده؛ ولى سخنى از حدّ شرب خمر به ميان نيامده است؛ ولى در احاديث آمده است كه
حدّ شرب خمر هشتاد تازيانه است، در حديثى از بريد بن معاويه، از امام صادق عليه
السلام مىخوانيم كه فرمود: «انَّ فى
كِتابِ عَلِىٍّ يُضْرَبُ شارِبُ الْخَمْرِ ثَمانِينَ وَ شارِبُ النَّبيذِ
ثَمانينَ»: «در كتاب على عليه السلام- كتابى كه به خطّ
اميرمؤمنان و املاء رسول خدا صلى الله عليه و آله بود- آمده است، به كسى كه شرب
خمر كند هشتاد تازيانه، و همچنين كسى كه شرب نبيذ كند هشتاد تازيانه زده مىشود.» [1] (خمر: شراب
انگور، و نبيذ شراب خرمااست و گاه به معنى وسيع ترى نيز اطلاق مىشود).