برپا دار كه نماز (انسان را) از زشتى‌ها و كارهاى ناپسند بازمى‌دارد».

در حقيقت آيه شريفه به فلسفه بزرگ نماز اشاره دارد و آن اين است كه طبيعت نماز چون انسان را به ياد نيرومندترين عامل بازدارنده، يعنى اعتقاد به مبدأ و معاد مى‌اندازد و داراى اثر بازدارندگى از فحشا و منكر است، پس انسانى كه به نماز مى‌ايستد و تكبير مى‌گويد، خدا را از همه چيز برتر و بالاتر مى‌شمارَد، به ياد نعمت‌هاى او مى‌افتد، حمد و سپاس او مى‌گويد، او را به رحمانيّت و رحيميّت مى‌ستايد، به ياد روز جزاى او مى‌افتد، اعتراف به بندگى او مى‌كند، از او يارى مى‌جويد، از او صراط مستقيم مى‌طلبد و از راه كسانى كه بر آنان خشم گرفته و گمراهان به خدا پناه مى‌بَرد (مضمون سوره حمد). براى خدا «ركوع» مى‌كند و در پيشگاه او پيشانى بر خاك مى‌سايد (سجده)، غرق در عظمت او مى‌شود و خودخواهى‌ها و خودبرتربينى‌ها را فراموش مى‌كند، شهادت به يگانگى او مى‌دهد گواهى به رسالت پيامبر صلى الله عليه و آله مى‌دهد، بر پيامبر درود مى‌فرستد و دست به درگاه خداى برمى‌دارد كه در زمره بندگان صالح او قرار گيرد (تشهّد و سلام). همه اينها موجى از معنويّت در وجودش ايجاد مى‌كند، موجى كه سدّ نيرومندى در برابر گناه محسوب مى‌شود.

اهمّيّت نماز

در روايات متعدّدى كه از پيامبر صلى الله عليه و آله و ائمّه عليهم السلام نقل شده است تعبيراتى ديده مى‌شود كه از اهمّيّت فوق‌العاده نماز در مكتب اسلام پرده برمى‌دارد.

ابوعثمان مى‌گويد: با سلمان فارسى زير درختى نشسته بوديم، او شاخه خشكى را گرفت و تكان داد تا تمام برگ‌هايش فرو ريخت، آن‌گاه رو به من كرد و گفت: نپرسيدى چرا اين كار را كردم؟

گفتم: مقصود تو چيست؟

گفت: اين همان كارى بود كه پيامبر صلى الله عليه و آله كرد. هنگامى كه خدمتش زير درختى‌