نداريم؟ آيا همان‌گونه كه در دعاى كميل آمده قبول داريم در آنجا عذابى است كه

«تَطُولُ مُدَّتُهُ وَ يَدُومُ مَقامُهُ وَ لا يُخَفَّفُ عَن اهلِهِ‌

؛ عذاب جهنّم مدّتش طولانى و جاودانى است و از اهل آن تخفيف داده نمى‌شود». آيا اينكه در قرآن فرموده است قبول داريم: « «إِنَّ زَلْزَلَةَ السَّاعَةِ شَىْ‌ءٌ عَظِيمٌ يَوْمَ تَرَوْنَهَا تَذْهَلُ كُلُّ مُرْضِعَةٍ عَمَّا ارْضَعَتْ وَ تَضَعُ كُلُّ ذَاتِ حَمْلٍ حَمْلَهَا وَ تَرَى النَّاسَ سُكَارَى‌ وَ مَا هُمْ بِسُكَارَى‌ وَلكِنَّ عَذَابَ اللَّهِ شَدِيدٌ»؛ زلزله رستاخيز امر عظيمى است، روزى كه آن را مى‌بينيد (چنان وحشت سراپاى همه را فرا مى‌گيرد كه) هر مادر شيردهى از شيرخوارش (به‌كلّى) غافل مى‌شود و هر باردارى جنين خود را سقط مى‌كند و مردم را مست مى‌بينى، در حالى كه مست نيستند ولى عذاب خداوند بسيار شديد است». [1] چرا براى ثواب جاودانى زحمت چند روز را قبول نمى‌كنيم؟ چرا درباره آخرت اين منطق را نمى‌پذيريم؟ حياتى كه

«اكُلُهَا دَائِمٌ‌»

(ميوه‌هايش هميشگى) [2] است. اينها چيزهايى است كه وقتى انسان مطالعه مى‌كند گاهى وحشت مى‌كند كه نكند ما اينها را باور نكرده‌ايم.

[1]. سوره حج، آيات 1 و 2.

[2]. سوره رعد، آيه 35.