فرق منزل تفكّر و تذكّر:

بدان كه تذكّر از نتائج تفكّر است، و از همين روى منزل تفكّر را بر منزل تذكّر مقدّم دانسته‌اند. خواجه عبداللّه انصارى اين عارف بزرگ مى‌فرمايد:

«التَّذَكُر فَوقَ التّفكر فَانّ التّفكر طَلَبٌ و التّذكّر وُجُودٌ»:

«تذكّر فوق تفكّر است، زيرا كه تفكّر طلب محبوب است و تذكّر، حصول مطلوب».

تا انسان در سختى طلب، و رنج جستجو است از مطلوب محجوب است و وقتى به وصال محبوب رسيد آرام مى‌گيرد.

معرفت و تذكّر از تفكّر صحيح پديدار مى‌شود.

از اين رو فرمودند، يك ساعت تفكّر بهتر از هفتاد سال عبادت است، چه بسا يك ساعت تفكّر دريچه‌هائى از معارف به روى مالك بگشايد كه عبادت هفتاد سال نگشايد، يا انسان را چنان متذكر محبوب نمايد كه از مشقت‌ها و زحمت‌هاى چندين‌

[1]. همان مدرك، صفحه 182 ..