«بهترين آراء دورترين آنها از هواى نفسانى و نزديكترين آنها به حق است كه راه باطل را مسدود مى‌كند». [1]

كسى كه تكّبر به او اجازه نمى‌دهد، به سخن حق ديگرى گوش كند، يا حسادت او نمى‌گذارد حرف حق ديگران را تصديق كند، چنين كسى راهى به سر منزل صواب ندارد.

كسى كه پرده و حجاب لجاجت روى قلب او را پوشانده، اگر رأى و راه صحيحى هم به او ارائه شود، به آن توجه نمى‌كند، اگر خود نيز به فكر صحيحى دست يافت، لجاجت او اجازه نمى‌دهد در مرحله عمل بر طبق آن رفتار كند، چنان كه ديديم بسيارى از مشركين و گمراهان با اين كه مى‌دانستند، سخنان پيامبر (صلى الله عليه و آله) حق است باز به او نگرويدند، چرا كه لجاجت آنها با پيامبر (صلى الله عليه و آله)، اجازه نمى‌داد، لشكريان عمرسعد و امويان به خاطر لجاجت با اميرالمؤمنين على (عليه السلام) خون فرزندش حسين بن على (عليه السلام) را با اين كه بسيارى از آنها مى‌دانستند، امام است و سخنانش بر حق است، بر زمين ريختند.

اين است كه مولى على (عليه السلام) مى‌فرمايد:

«اللّجاجة تَسُلّ الرّأى»:

«لجاجت، رأى صواب و صحيح را از بيخ و بن همچون درختى پربار برمى‌كند و نابود مى‌كند». [2]

لجاجت همچون رهزنى بر راه سخن صواب نشسته و آن را مى‌ربايد.

3- تصميم در حال غضب- از امورى كه موجب خطا و اشتباه مى‌شود و خود حجابى از حجابهاى درونى است، تصميم‌گيرى در موقع غضب است، در آن حالت انسان در حال‌

متعادل روحى نبوده و قواى ادراكى او بطور صحيح كار نمى‌كند، و چه بسا قواى تحريكى او نيز كارى كند كه جز پشيمانى سودى ندارد، انسان بايد چنان خود را بسازد كه اگر فكر صحيحى و نظر مصابى داشت در حال غضب تحت تأثير

[1]. غرر الحكم.

[2]. بحار الانوار، جلد 71، صفحه 341 ..