آنها داراى ملكه عدالت هستند گناه كبيره نكرده و اصرار بر صغائر ندارند، اگر خطائى از آنها صادر شود بسيار كم است، برحسب درجه تقوى، خطا و لغزش متغير

است هر چه پرهيزگارى آنها بيشتر باشد لغزش آنها كمتر و اگر پرهيزگارى كمتر لغزش آنها بيشتر است.

عوامل خطا و لغزش‌

عوامل لغزش و گناه مختلف است، كه به چند عامل آن اشاره مى‌كنيم:

1- جهل- جهل به چه كنم يا چگونه كنم و يا به تعبير ديگر جهل به اصل قانون كه چه كنيم و جهل به نحوه اجراى آن كه چگونه كنيم، موجب خطا و گمراهى است، هر فرد و جامعه‌اى براى اين كه بتواند كارى صحيح انجام دهد، اول نياز به آگاهى به قانون و سپس به نحوه اجراء آن دارد، هر كدام نباشد، انسان دچار لغزش مى‌گردد و از آن جهت كه پرهيزگاران در مسير زندگى خود به سوى هدف عالى خود، عالم و آگاه هستند «علماء حلماء» پس از اين جهت به خطا نمى‌افتند.

2- حجابهاى نفسانى كه همانا رذائل اخلاقى هستند، هر يك راهى به سوى خطا در برابر انسان مى‌گشايند، هواپرستى، تكبر، لجاجت، حسادت هر يك مانعى براى تعقّل صحيح است اگر حجابها دريده شود، چهره حقائق آشكار مى‌گردد، من اگر خطا مى‌كنم چشم حقيقت‌بين ندارم، من حجاب افكنده‌ام: لَهُمْ قُلُوبٌ لَّا يَفْقَهُونَ بِهَا وَلَهُمْ أَعْيُنٌ لَّا يُبْصِرُونَ بِهَا وَلَهُمْ آذَانٌ لَّا يَسْمَعُونَ بها [1]

مولى على (عليه السلام) مى‌فرمايند:

«أقْرَبُ الآراء مِنَ النُّهى أبعدَها مِنَ الهَوى»:

«نزديكترين نظريه‌ها به عقل (و صواب) دورترين آنها از هواى نفسانى است». [2]

در جاى ديگر مى‌فرمايد:

«خيرُ الآراء أبَعدُها عن الهوى و أقْرَبها مِنَ السّداد»

[1]. سوره اعراف، آيه 179.

[2]. غرر الحكم ..