جواب آنها شو و جوابى آماده كن! [1]

چگونه غافل نشسته‌ايم كه پيامبر اكرم (صلى الله عليه و آله) به «معاذ» فرمودند

: «انّ العبدَ ليُسألُ عن كُحلِ عينيه و عن فَتّه الطّين بِاصْبَعيه و عَنْ لَمْسِه ثوبَ اخيه»:

«بنده از سرمه چشمانش و از ريختن گل (و خاك ديوار مردم) با دو انگشتش (كه از روى بازى به ديوار مى‌كشد) و از دست زدن به پيراهن برادرش سؤال مى‌شود». [2]

معاقبه‌

بعد از محاسبه اگر معلوم شد كه نفس تقصير كرده، و دست به ارتكاب معاصى زده، بايد به او مهلت نداد كه مهلت دادن همان و ارتكاب معاصى و مانوس شدن با آن همان، و اگر مثل كودك به شير مادر، به معصيت انس گرفته و از آن تغذيه كرد، جدا كردن آن از ارتكاب معصيت دشوار است.

اگر لقمه مشتبهى از روى شهوت نفسانى خورده، بايد با گرسنگى شكم را تنبيه كرد، و اگر به نامحرم نظر كرده، بايد چشم را از نظر كردن منع كرد، و همين طور سائر اعضاء و جوارح!

طلحه نقل كرده كه روزى مردى لباسش را كند و شروع كرد در هواى گرم (كه زمين داغ بود) خود را در خاك ماليدن، و به نفس خود مى‌گفت: بچش كه عذاب جهنم شديدتر و گرمتر از اين است! آيا مثل مرده‌اى در شب و فرد بيهوده‌اى در روز

هستى! طلحه مى‌گويد: پيامبر (صلى الله عليه و آله) در زير درختى بودند، وقتى او را ديدند، نزديك آمدند، آن مرد گفت نفس من بر من غلبه كرده است پيامبر (صلى الله عليه و آله) فرمودند «آيا چاره‌اى جز اين نبود؟» (گويا مرد گفته باشد، نه، فقط به اين صورت نفس من تنبيه مى‌شود) پيامبر

[1]. بحار الانوار، جلد 73، صفحه 69 (دو روايت اخير در ميزان الحكمه، جلد 2، صفحه 412 نيز آمده است).

[2]. محجة البيضا، جلد 8، صفحه 159 ..