معناى شكافته شدن است؛ و «فِرق» (بر وزن رزق) از مادّه‌ «فَرْق» (بر وزن حلق) به معناى جدا شدن است. به تعبير ديگر (به گونه‌اى كه‌ «راغب» در «مفردات» مى‌گويد) فرقِ‌ «فلق» و «فرق» اين است كه اولى اشاره به شكافتن مى‌كند و دومى جدا شدن؛ و لذا «فرقه» و «فرق» به قطعه يا جماعتى گفته مى‌شود كه از بقيه جدا گردد. [1]

[أَنْقَضَ:]

«الَّذي أَنْقَضَ ظَهْرَك»

«أَنْقَضَ» از مادّه‌ «نقض» به معناى گشودن گره طناب، يا جدا كردن قسمت‌هاى به هم فشرده ساختمان است؛ و «انتقاض» به صدايى گفته مى‌شود كه به هنگام جدا شدن قطعات ساختمان از يكديگر به گوش مى‌رسد. و يا صداى مهره‌هاى كمر به هنگامى كه زير بار سنگينى قرار مى‌گيرد.

اين كلمه در مورد شكستن پيمان‌ها و قراردادها نيز به كار مى‌رود و مى‌گويند فلان كس نقض عهد كرد. [2]

[أَنْكَاث:]

«مِنْ بَعْدِ قُوَّةٍ أَنْكَاثا»

«أَنْكَاث» جمع‌ «نِكْث» (بر وزن قسط) به معناى باز گشودن پشم و مو بعد از تابيدن است؛ و به گشودن نخ‌هاى لباس‌هايى كه از پشم و مو بافته شده نيز گفته مى‌شود. در اين كه‌ «أَنْكَاث» چه محلى از اعراب دارد، بعضى آن را حال تأكيدى، و بعضى آن را مفعول دوم براى‌ «نَقَضَتْ» دانسته‌اند، «أَىْ جَعَلَتْ غَزْلَها أَنْكَاثاً». [3]

[أنكال:]

«إِنَّ لَدَيْنَا أَنْكَالًا»

«انكال» جمع‌ «نكل» (بر وزن فكر) به معناى زنجيرهاى سنگين است؛ و در اصل از مادّه‌ «نكول»، به معناى ضعف و ناتوانى گرفته شده؛ زيرا زنجيرهايى كه بر دست و پا و گردن مى‌نهند، انسان را از حركت باز مى‌دارد و ناتوان مى‌سازد. اين واژه، در معناى «زنجير» به كار رفته است، آرى، در برابر آزادى بى قيد و شرط و تنعمى كه در اين دنيا داشتند، بهره آنها در آنجا اسارت است و آتش. [4]

[أَنْكِحُوا:]

«وَأَنْكِحُوا الأَيامى‌ مِنْكُمْ»

تعبير أَنْكِحُوا: «آنها را همسر دهيد» از مادّه‌ «نِكاح»، با اين كه ازدواج يك امر اختيارى و بسته به ميل طرفين است، مفهومش اين است كه مقدمات ازدواج آنها را از طريق كمك‌هاى مالى در صورت نياز، پيدا كردن همسر مناسب، تشويق به مسأله ازدواج، و

[1]. شعراء، آيه 63 (ج 15، ص 269)

[2]. الم نشرح، آيه 3 (ج 27، ص 144)

[3]. نحل، آيه 92 (ج 11، ص 411)

[4]. مزمّل، آيه 12 (ج 25، ص 189)