توصيف هم بوده باشد مسلماً در اينجا منظور توصيف بى پايه و بى اساس است؛ چرا كه در صدر و ذيل آيه فوق، قرائنى است كه دلالت بر اين معنا مى‌كند؛ از يكسو، به عنوان تعجب مى‌گويد: ببين چه مثل‌هايى مى‌زنند؟! و از سوى ديگر، مى‌گويد:

توصيف‌هايى، كه سبب گمراهى غيرقابل بازگشت آنها مى‌شود. [1]

[أَمَد:]

«أَمْ يَجْعَلُ لَهُ رَبِّي أَمَداً»

«أَمَد» (بر وزن صمد) به معناى زمان است؛ با اين تفاوت كه به گفته‌ «راغب» در «مفردات»، «زمان» شامل ابتدا و انتها هر دو مى‌شود، ولى‌ «أَمَد» تنها به انتهاى زمان چيزى مى‌گويند. و نيز گفته‌اند: «أَمَد» و «ابد» از نظر معنا به هم نزديكند، با اين تفاوت كه‌ «ابد» مدت نامحدود را شامل مى‌شود، در حالى كه‌ «أمد» مدت محدودى را، هر چند طولانى باشد. [2]

[أَمْدَدْنَاهُمْ:]

«وَأَمْدَدْنَاهُمْ بِفاكِهَةٍ»

«أَمْدَدْنَاهُمْ» از مادّه‌ «امداد» در اينجا به معناى ادامه و افزايش و اعطا است؛ يعنى ميوه‌ها و غذاهاى بهشتى آن چنان نيست كه با تناول كردن كمبودى پيدا كند، و يا همچون ميوه‌هاى دنيا كه در فصول سال، نوسان زيادى دارد تغييرى در آن حاصل شود، بلكه هميشگى، جاودانى و مستمر است. [3]

[أَمَدَّكُمْ:]

«أَمَدَّكُمْ بِأَنْعامٍ وَبَنِينَ»

«أَمَدَّكُمْ» از مادّه‌ «امداد» در اصل به اين گفته مى‌شود كه امورى را پشت سر هم و به طور منظم قرار دهند؛ و از آنجا كه خداوند نعمت‌هايش را به طور دائم و تحت نظام خاصى به بندگان ارزانى مى‌دارد، از آن تعبير به‌ «امداد» شده است. [4]

[أمر:]

«مُسَخَّراتٍ بِأَمْرِه»

منظور از «امر» قوانين و نظاماتى است كه به فرمان پروردگار در عالم هستى حكومت مى‌كند و آنها را در مسير خود رهبرى مى‌نمايد؛ منظور از «امر» در سوره‌ «سجده»، «دين و مذهب» است. [5]

[إِمْر:]

«لَقَدْ جِئْتَ شَيْئاً إِمْراً»

«إِمْر» (بر وزن شمر) به كار مهم شگفت‌آور و يا بسيار زشت گفته مى‌شود. [6]

[1]. فرقان، آيه 9 (ج 15، ص 41)

[2]. جنّ، آيه 25 (ج 25، ص 144)

[3]. طور، آيه 22 (ج 22، ص 446)

[4]. شعراء، آيه 133 (ج 15، ص 323)

[5]. اعراف، آيه 54 (ج 6، ص 253)؛ سجده، آيه 5 (ج 17، ص 132)

[6]. كهف، آيه 71 (ج 12، ص 536)