[وِرد:]

«بِئْسَ الْوِرْدُ الْمَوْرُودُ»

«وِرد» (بر وزن ذِكْر) به معناى آبى است كه انسان بر آن وارد مى‌شود، و به معناى ورود بر آب نيز آمده است. [1]

[وَرْدَة:]

«وَرْدَةً كَالدِّهانِ»

«وَرْدَة» و «وَرد» به معناى‌ «گل» است و از آنجا كه گلها غالباً سرخ رنگند معناى سرخ را در اينجا تداعى مى‌كند. اين واژه به معناى اسبهاى سرخ رنگ نيز آمده، و از آنجا كه اين گونه اسبها در فصول سال تغيير رنگ مى‌دهند، در فصل بهار كمى زرد رنگ و در فصل زمستان سرخ رنگ، و در شدت سرما تيره رنگ مى‌شوند، دگرگونيهايى كه صحنه آسمان در قيامت پيدا مى‌كند، به آن تشبيه شده است كه، گاه همچون شعله آتش سرخ و سوزان، و گاه زرد رنگ، و گاه سياه دودآلود و تيره و تار مى‌شود. [2]

[ورقة:]

«وَمَا تَسْقُطُ مِنْ وَرَقَةٍ»

«ورقة» در روايات به معناى جنين سقط شده و در لغت به معناى برگ است. [3]

[ورود:]

«وَإِنْ مِّنْكُمْ إِلَّا وارِدُها»

بعضى از مفسران معتقدند: «ورود» در اينجا به معناى نزديك شدن و اشراف پيدا كردن است، يعنى همه مردم، خوبان و بدان، بدون استثنا براى حسابرسى يا براى مشاهده سرنوشت نهايى بدكاران، به كنار جهنم مى‌آيند، سپس خداوند پرهيزگاران را رهايى مى‌بخشد و ستمگران را در آن رها مى‌كند. آنها براى اين تفسير به آيه 23 سوره «قصص» استدلال مى‌كنند: وَ لَمَّا وَرَدَ مَاءَ مَدْيَنَ ...: «هنگامى كه موسى‌ عليه السلام كنار آب مدين رسيد ...» كه در اينجا نيز «ورود» به همان معناست.

تفسير دومى كه اكثر مفسران آن را انتخاب كرده‌اند اين است كه: «ورود» در اينجا به معناى دخول است و به اين ترتيب، همه انسان‌ها بدون استثناء، نيك و بد، وارد جهنم مى‌شوند، منتها دوزخ بر نيكان سرد و سالم خواهد بود همان گونه كه آتش نمرود بر ابراهيم عليه السلام (يا نَارُ كُونِى بَرْداً وَ سَلاماً عَلى‌ إِبْراهِيْمَ)؛ چرا كه آتش با آنها سنخيت ندارد، گويى از آنان دور مى‌شود و فرار مى‌كند، و هر جا آنها قرار مى‌گيرند خاموش مى‌گردد، ولى دوزخيان كه تناسب با آتش دوزخ دارند همچون مادّه قابل اشتعالى كه به آتش‌

[1]. هود، آيه 98 (ج 9، ص 271)

[2]. رحمن، آيه 37 (ج 23، ص 165)

[3]. انعام، آيه 59 (ج 5، ص 343)