ل‌

[لاتَبْتَئِس:]

«فَلا تَبْتَئِسْ بِمَا كَانُوا»

«لاتَبْتَئِس» از مادّه‌ «بُؤس» و «بأس» در اصل به معناى ضرر و شدت است و در اينجا به معناى اين است كه اندوهگين و غمناك مباش. [1]

[لاتُجادِلُوا:]

«وَلا تُجادِلُوا أَهْلَ الْكِتابِ»

«لاتُجادِلُوا» از مادّه‌ «جدال» در اصل، به معناى «تابيدن طناب و محكم كردن» آن است، اين واژه در مورد ساختمان محكم و مانند آن نيز به كار مى‌رود، و هنگامى كه دو نفر به بحث مى‌پردازند، و در حقيقت هر كدام مى‌خواهد ديگرى را از عقيده‌اش بپيچاند، به اين كار، «مجادله» گفته مى‌شود، به كشتى گرفتن نيز «جدال» مى‌گويند، و به هر حال منظور در اينجا بحث و گفتگوهاى منطقى است. [2]

[لاتُخْزِنِي:]

«وَ لا تُخْزِني‌ يَوْمَ»

«لا تُخْزِنِي» از مادّه‌ «خزى» (بر وزن حزب)- به طورى كه «راغب» در «مفردات» مى‌گويد- به معناى «شكست روحى» (و شرمسارى) است كه يا از ناحيه خود انسان است كه به صورت حياء مفرط، جلوه‌گر مى‌شود، و يا از ناحيه ديگرى است كه بر انسان تحميل مى‌كند. [3]

[لاتُرْهِقْنِى:]

«وَ لا تُرْهِقْني‌ مِنْ أَمْرِى»

«لا تُرْهِقْنِى» از مادّه‌ «ارهاق» به معناى پوشاندن چيزى است با قهر و غلبه، و گاه، به معناى تكليف كردن آمده است، و در جمله بالا منظور اين است كه بر من سخت مگير و مرا به زحمت ميفكن، و به خاطر اين كار، فيض خود را قطع منما! [4]

[لاتَعْثَوا:]

«وَ لا تَعْثَوْا فِي الأَرْضِ»

«لاتَعْثَوا» از مادّه‌ «عِثّى» (بر وزن مِسِىّ) به معناى فساد شديد است، منتهى اين كلمه بيشتر در مفاسد اخلاقى و معنوى به كار مى‌رود، در حالى كه مادّه‌ «عيث» كه از نظر معنا شبيه آن است بيشتر به مفاسد حسى، اطلاق مى‌گردد. [5]

[لاتَعْدُ:]

«وَ لا تَعْدُ عَيْنَاكَ عَنْهُمْ»

«لاتَعْدُ» از «عدا، يعدو» به معناى تجاوز كردن است، بنابراين، مفهوم جمله اين‌

[1]. يوسف، آيه 69 (ج 10، ص 51)

[2]. عنكبوت، آيه 46 (ج 16، ص 316)

[3]. شعراء، آيه 87 (ج 15، ص 288)

[4]. كهف، آيه 73 (ج 12، ص 536)

[5]. بقره، آيه 60 (ج 1، ص 326)