[سابِقُون:]

«وَالسَّابِقُونَ السَّابِقُونَ»

«سابِقُون» كسانى هستند كه نه تنها در ايمان پيشگامند، كه در اعمال خير و صفات و اخلاق انسانى نيز پيشقدم‌اند؛ آنها «اسوه» و «قدوه» مردمند، امام و پيشواى خلقند، و به همين دليل، مقربان درگاه خداوندِ بزرگند. در روايات اسلامى، گاه‌ «سابقون» به چهار نفر «هابيل»، «مؤمن آل فرعون» و «حبيب نجار» كه هر كدام در امّت خود پيشگام بودند، و همچنين‌ «امير مؤمنان على بن ابى طالب» عليه السلام‌ كه نخستين مسلمان از مردان بود تفسير شده، در حقيقت بيان مصداق‌هاى روشن آن است، و به معناى محدود ساختن مفهوم آيه نيست. [1]

[سابِقِين:]

«وَمَا كَانُواْ سابِقينَ»

«سابِقِين» جمع‌ «سابق» به معناى كسى است كه پيشى مى‌گيرد و جلو مى‌افتد، و اگر مى‌فرمايد: آنها پيشى نگرفتند، مفهومش اين است كه آنها نتوانستند از قلمرو قدرت خدا، با امكاناتى كه در اختيار داشتند بگريزند، و از عذاب الهى رهايى يابند، بلكه در همان لحظه‌اى كه خداوند اراده كرد، آنها را به ديار عدم با ذلت و زبونى فرستاد. [2]

[ساحَة:]

«نَزَلَ بِساحَتِهِمْ»

تعبير به‌ «ساحَة» (صحن خانه و فضاى ميان خانه‌ها) براى اين است كه نزول عذاب را در متن زندگى آنها مجسم كند، و مبدل شدن كانون آرامش آنها را به كانونى از وحشت و اضطراب، نشان دهد. [3]

[سادة:]

«إِنَّآ أَطَعْنَا سادَتَنَا»

«ساده» جمع‌ «سيّد» به معناى مالك بزرگى است كه تدبير شهرهاى مهم و يا كشورى را بر عهده دارد. به اين ترتيب‌ «ساده» اشاره به رؤساى بزرگ محيط است. [4]

[سارِب:]

«وَ سارِبٌ بِالنَّهارِ»

«سارِب» از مادّه‌ «سَرَب» (بر وزن ضرر) در اصل به معناى آب جارى است و سپس به انسانى كه دنبال كارى در حركت است گفته مى‌شود. [5]

[سارِعُوا:]

«وَ سارِعُوا إِلى‌ مَغْفِرةٍ»

«سارِعُوا» از «مسارعت» به معناى كوشش و تلاش دو يا چند نفر براى پيشى گرفتن از

[1]. واقعه، آيه 10 (ج 23، ص 216)

[2]. عنكبوت، آيه 39 (ج 16، ص 289)

[3]. صافات، آيه 177 (ج 19، ص 211)

[4]. احزاب، آيه 67 (ج 17، ص 469)

[5]. رعد، آيه 10 (ج 10، ص 163)