ر

[رئوف:]

«اللَّهَ بِكُمْ لَرَؤُفٌ رَّحيمٌ»

«رئوف» اشاره به محبت و لطف خاص خدا نسبت به مطيعان است. [1]

[رِئى:]

«أَحْسَنُ أَثاثاً وَ رِءْياً»

«رِئى» به معناى هيئت و منظر است. [2]

[رابِطُوا:]

«صابِرُوْا وَ رابِطُواْ»

«رابِطُوا» از مادّه‌ «رِباط» گرفته شده و در اصل به معناى بستن چيزى در مكانى است (مانند بستن اسب در يك محل) و به همين جهت به كاروانسرا «رباط» مى‌گويند و «ربط قلب» به معناى آرامش دل و سكون خاطر است، گويا به محلى بسته شده است و «مرابطه» به معناى مراقبت از مرزها آمده است؛ زيرا سربازان و مركب‌ها و وسائل جنگى را در آن محل نگاهدارى مى‌كنند.

خلاصه اين كه «مرابطه» معناى وسيعى دارد كه هر گونه آمادگى براى دفاع از خود و جامعه اسلامى را شامل مى‌شود.

در فقه اسلامى‌ نيز در باب جهاد بحثى تحت عنوان‌ «مرابطه» يعنى آمادگى براى حفظ مرزها در برابر هجوم احتمالى دشمن ديده مى‌شود كه احكام خاصى براى آن بيان شده است. (براى كسب اطلاع بيشتر به كتب فقهى مراجعه شود). [3]

[رابِى:]

«السَّيْلُ زَبَداً رَّابِياً»

«رابِى» از مادّه‌ «رُبُوّ» (بر وزن غلوّ) به معناى بلندى و برترى است و «ربا» كه به معناى سود يا پول اضافى يا جنس ديگر است نيز از همين ماده و به همين معناست، چون اضافى و زيادى را مى‌رساند. [4]

[رابِيَة:]

«فَأَخَذَهُمْ أَخْذَةً رَّابِيَةً»

«رابِيَة» و «ربا» از يك ماده است، و به معناى افزايش و اضافه است، و در اينجا، منظور عذابى است بسيار سخت و شديد. [5]

[راجِفَه:]

«يَوْمَ تَرْجُفُ الرَّاجِفَةُ»

«راجِفَه» از مادّه‌ «رجف» (بر وزن كشف)، به معناى اضطراب و لرزه شديد است، و از آنجا كه اخبار فتنه‌انگيز مايه اضطراب جامعه مى‌شود، به آن‌ «اراجيف» مى‌گويند.

بسيارى از مفسران معتقدند كه منظور از «راجِفَه» همان صيحه نخستين يا نفخ صور اول است كه شيپور فناى جهان و زلزله‌

[1]. حديد، آيه 9 (ج 23، ص 330)

[2]. مريم، آيه 74 (ج 13، ص 140)

[3]. آل عمران، آيه 200 (ج 3، ص 302)

[4]. رعد، آيه 17 (ج 10، ص 196)

[5]. حاقّه، آيه 10 (ج 24، ص 446)