[جَرَحْتُمْ:]

«وَ يَعْلَمُ مَا جَرَحْتُم بِالنَّهَارِ»

«جَرَحْتُمْ» از مادّه‌ «جرح» و در اينجا به معناى‌ «اكتساب» و به دست آوردن چيزى است. يعنى شما شب و روز در زير چتر قدرت و علم خداوند قرار داريد، آن كس كه از پرورش دانه‌هاى نباتات در دل خاك، و از سقوط و مرگ برگ‌ها در هر مكان و هر زمان آگاه است، از اعمال شما نيز آگاهى دارد. [1]

[جُرُز:]

«مَا عَلَيْها صَعِيداً جُرُزاً»

«جُرُز» (بر وزن شتر) در اصل از مادّه‌ «جرز» (بر وزن مرض) به معناى قطع كردن و بريدن، به معناى زمينى است كه گياهى در آن نمى‌رويد، گويى گياهان خود را خرد و ريشه‌كن ساخته، و به تعبير ديگر «جُرُز» به سرزمينى گفته مى‌شود كه به خاطر خشكسالى و كمى باران، تمام گياهانش از ميان بروند. [2]

[جَرَز:]

«إِلَى الأَرْضِ الْجُرُزِ»

«جَرَز» (بر وزن مرض) به معناى قطع كردن و بريدن است. [3]

[جِزْيَة:]

«حَتَّى يُعْطُوا الْجِزْيَةَ»

«جِزْيَة» از مادّه‌ «جَزاء» به معناى مالى است كه از غير مسلمانان كه در پناه حكومت اسلامى قرار مى‌گيرند، گرفته مى‌شود؛ و اين نامگذارى به خاطر آن است كه آن را به عنوان‌ «جزاء در برابر حفظ مال و جانشان» به حكومت اسلامى مى‌پردازند. (اين مطلبى است كه از سخنان «راغب» در كتاب «مفردات» استفاده مى‌شود). [4]

[جَسَد:]

«جَسَداً ثُمَّ أَنَابَ»

«جَسَد» به معناى جسم بى‌روح است، و به گفته «راغب» در كتاب «مفردات» مفهومى محدودتر از مفهوم «جسم» دارد، زيرا جسد بر غير انسان اطلاق نمى‌شود (مگر به طور نادر) ولى جسم اعم است. [5]

[جَعَلَ:]

«وَ جَعَلَ لَكُمُ السَّمْعَ»

«جَعَلَ» در اين آيه به معناى آفرينش است. [6]

[جِفان:]

«وَ تَمَاثيلَ وَ جِفانٍ»

«جِفان» جمع‌ «جفنه» (بر وزن وزنه) به معناى ظرف‌هاى غذاخورى است. [7]

[1]. انعام، آيه 60 (ج 5، ص 339).

[2]. كهف، آيه 8 (ج 12، ص 384)؛ سجده، آيه 27 (ج 17، ص 192).

[3]. سجده، آيه 27 (ج 17، ص 192).

[4]. توبه، آيه 29 (ج 7، ص 419).

[5]. ص، آيه 34 (ج 19، ص 299).

[6]. سجده، آيه 9 (ج 17، ص 141).

[7]. سبأ، آيه 13 (ج 18، ص 53).