شده است؛ گوش‌هايى كه حقايق را مى‌شنوند و در خود نگه مى‌دارند.

يا به تعبير ديگر، گاه انسان سخنى را مى‌شنود و فورا آن را از گوش بيرون مى‌افكند. همان طور كه در تعبيرات عاميانه مى‌گوئيم از اين گوش شنيد و از گوش ديگر بيرون كرد؛ ولى، گاه روى آن انديشه مى‌كند و در دل جاى مى‌دهد، و آن را چراغ راه زندگى خود مى‌شمرد. اين چيزى است كه از آن تعبير به‌ «وعى» مى‌شود. [1]

[تغابن:]

«ذلِكَ يَوْمُ التَّغابُنِ»

«تغابن» از باب‌ «تفاعل» است، و معمولًا در مورد كارهايى گفته مى‌شود كه دو جانبه باشد؛ مانند، تعارض و تزاحم و ... اين معنا در مورد قيامت ممكن است به اين ترتيب باشد كه تعارض گروه مؤمنان و كافران، نتيجه‌اش در قيامت ظاهر شود و در حقيقت روز قيامت، روز ظهور تغابن است. از بعضى از كلمات اهل لغت نيز استفاده مى‌شود كه باب «تفاعل» هميشه به اين معنا نيست و در اينجا به معناى ظهور غبن است (مفردات راغب، مادّه غبن). [2]

[تَغَشَّاها:]

«تَغَشَّاها حَمَلَتْ»

«تَغَشَّاها» از مادّه‌ «تَغَشِّى» به معناى پوشاندن است و اين جمله در زبان عرب كنايه لطيفى از آميزش جنسى است. [3]

[تَغِيضُ:]

«وَ مَا تَغِيضُ الأَرْحامُ»

«تَغِيضُ» از مادّه‌ «غيض» در اصل به معناى «فرو بردن مايع و فروكش كردن» آن است. و به همين جهت به معناى نقصان و فساد نيز آمده است. «غَيضه و مَغيض» به مكانى گفته مى‌شود كه آب در آن مى‌ايستد و آن را مى‌بلعد. «ليلة غائضة» به معناى شب تاريك است، گويى همه نورها را بلعيده و فرو برده است. [4]

[تفأّل:]

«قالُوا اطَّيَّرْنَا بِكَ»

«تفأّل» به معناى فال نيك زدن است. [5]

[تَفَثَ:]

«ثُمَّ لْيَقْضُوا تَفَثَهُمْ»

«تَفَثَ» به گفته بسيارى از ارباب لغت و مفسران معروف، به معناى چرك، كثافت و زوائد بدن همچون ناخن و موهاى اضافى است و به گفته بعضى در اصل به چرك‌هاى زير ناخن و مانند آن گفته مى‌شود. گر چه، بعضى از ارباب لغت منكر وجود چنين ريشه‌اى در لغت عرب شده‌اند، ولى گفته‌اى‌

[1]. حاقّه، آيه 12 (ج 24، ص 448)

[2]. تغابن، آيه 9 (ج 24، ص 206)

[3]. اعراف، آيه 189 (ج 7، ص 68)

[4]. رعد، آيه 8 (ج 10، ص 161)

[5]. نمل، آيه 47 (ج 15، ص 521)