نام کتاب : لغات در تفسير نمونه نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 1 صفحه : 115
ت
[تابَ عَلَيْكُم:]
«فَتابَ
عَلَيْكُمْ»
جمله «تابَ عَلَيْكُم» را غالب مفسران به معناى «تخفيف اين
تكليف» ذكر كردهاند، نه به معناى «توبه از گناه». اما
اين احتمال نيز وجود دارد كه وقتى حكم وجوب برداشته شود، گناهى صورت نمىپذيرد، و
در نتيجه همچون آمرزش الهى خواهد بود. [1]
[تابوت:]
«أَنِ اقْذِفيهِ
فِي التَّابُوتِ»
«تابوت» به معناى صندوق چوبى است و به عكس آنچه بعضى مىپندارند، هميشه به معناى
صندوقى كه مردگان را در آن مىنهند نيست، بلكه، مفهوم وسيعى دارد كه گاهى به
صندوقهاى ديگر نيز گفته مىشود. [2]
[تاليات:]
«فَالتَّالِياتِ
ذِكْراً»
«تاليات» از مادّه «تلاوت»، جمع «تالى» به معناى گروههايى است كه اقدام به تلاوت چيزى مىكنند. قابل توجّه اين كه
به گفته بعضى از ارباب لغت جمع «تالى»، «تاليات» است و جمع «تالية»، «توالى». [3]
[تَأَذَّنَ:]
«وَ إِذْ تَأَذَّنَ
رَبُّكَ»
«تَأَذَّنَ» به معناى اعلام كردن، و به معناى سوگند ياد كردن نيز آمده است و از باب «تفعُّل»، به معناى
اعلام با تأكيد است، زيرا مادّه «افعال» از آن (ايذان) به معناى اعلام است و چون
به باب «تفعُّل» درآيد اضافه و تأكيد از آن استفاده مىشود. [4]
[تأويل:]
«وَ لَمَّا
يَأْتِهِمْ تَأْويلُهُ»
«تأويل» در اصل لغت، به معناى بازگشت دادن چيزى است، و بنابراين هر كار يا سخنى به
هدف نهايى برسد، مىگوئيم تأويل آن آمده است، به همين دليل، بيان هدف اصلى يك
اقدام يا تفسير واقعى يك سخن يا تفسير و نتيجه و پايان يك خواب و يا تحقق يافتن
واقعيت يك مطلب، همه اينها تأويل ناميده مىشود. [5]
[تَبّ، تباب:]
«إِلَّا في
تَبابٍ»
«تَبّ» و «تباب» (بر وزن خراب) به گفته «راغب» در «مفردات»، به معناى زيان مستمر و مداوم است،
ولى «طبرسى» در «مجمع البيان» مىگويد: به معناى زيانى