نام کتاب : كليات مفاتيح نوين نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 1 صفحه : 26
ملكوتى
خودشان است به آن تصريح نمايند. آنان به هنگام نوشتن ادعيه، كتب فراوانى را در
اختيار داشتهاند كه با اقتباس از آن، چنين آثارى از خويش به يادگار گذاشتهاند:
مرحوم سيّد
بن طاووس، به هنگام نوشتن كتاب «اقبال» هزار و پانصد جلد كتاب در اختيار داشت
[1] و به تصريح خودش در كتاب «كشفالمحجّه»: «بيش از شصت جلد از آن،
كتاب دعا بود». [2] محقّق متتبّع، دانشمند بزرگوار، مرحوم آقا بزرگ
طهرانى نيز در كتاب وزين «الذريعه» درباره سيّد بن طاووس مىنويسد: «هنگامى كه او
كتاب «مُهجالدّعوات» را مىنوشت بيش از هفتاد كتاب از كتب ادعيه قدماى اماميّه
(كسانى كه تمامى آنها مقدّم بر شيخ طوسى بودهاند) را در اختيار داشت. بلكه با مراجعه
به كلمات و تعبيراتى كه سيّد بن طاووس در لابهلاى كتابهايش در ارتباط با اسناد و
مدارك محتويات آن دارد، انسان مطمئن مىشود كه جميع آنچه را كه اين بزرگوار از
ادعيه و زيارات نقل كرده، مورد اعتمادش بوده است؛ خصوصاً وقتى ملاحظه مىشود كه
اين بزرگمرد، هرگاه مىخواست دعايى را از جانب ذهن لطيف و روح پاكش انشا كند،
تصريح مىكند كه: «چون براى اين مورد دعايى را از روايات نيافتم دعايى را مناسب با
اين مقام، انشا نمودم» با اين بيان معلوم مىشود كه در ساير موارد كه چنين نكتهاى
را متذكّر نشده است، به مدرك روايى خاصّ، اعتماد كرده است».
[3] با اين بيان و با توجّه به اين كه آنچه را «سيّد بن طاووس» در قسمت
دعا تأليف كرده [4] در واقع تتمّه و تكميلى براى
كتاب «مصباحالمتهجّد» جدّ مادرى ايشان مرحوم شيخطوسى رحمه الله مىباشد،
[5] روشنمىشود كه اگر كسى مجموع اين يازده جلد (مربوط به اين دو
بزرگوار) را تهيّه نمايد، گويا تقريباً مجموعه كاملى از ادعيه و اعمال و زيارات را
در اختيار گرفته است (و ما از تمام اين آثار در كتاب حاضر استفاده كردهايم).
درباره كتاب
«مصباح كفعمى» مىگويد: «او، در مقدّمه كتاب «جنّة الامان الواقيه» (معروف به مصباح
كفعمى) تصريح كرده است كه اين كتاب را از كتابهاى معتبر و مورد اعتماد جمعآورى
نموده است». [6] مرحوم علّامه مجلسى نيز در مقدّمه «زادالمعاد»
مىگويد: در اين كتاب منتخبى از اعمال سال و فضايل ايّام و ليالى و اعمال آنها را-
كه به سندهاى صحيح و معتبر وارد شده است- آوردهام.
اصولًا اصحاب
ائمّه عليهم السلام، براى ضبط و انتقال صحيح احاديث، دعاها و عباراتى كه از آن
بزرگواران نقل مىشد، اهتمام فراوانى داشتند.
[4]. كه مجموع آن ده جلد مىشود و هر جلد آن
مربوط به بخش خاصّى از اعمال است. مثلًا «فلاحالسائل» فقط در اعمال شب و روز و
«اقبال» فقط در اعمال ماههاى سال مىباشد (رجوع كنيد به: الذريعه، جلد 8، صفحه
178).