كه آتشى نفرستيد كه آن درختان را بسوزاند». سپس پيامبر به آيه 33 سوره محمد:

«وَلَا تُبْطِلُوا أَعْمَالَكُمْ‌

...» استدلال فرمود. [1] در مورد سؤال دوم به اين نكته بايد توجه داشت كه پاداش‌هاى عظيم قيامت متناسب با آن عالم عظيم است؛ تمام دنيايى كه ما در آن زندگى مى‌كنيم در برابر جهان آخرت به منزله خانه كوچكى در مقابل تمام منظومه شمسى است و يا از آن كوچكتر؛ بنابراين، نبايد از عظمت آن پاداش‌ها تعجب كرد.

به علاوه، پاداش‌هاى الهى متناسب لطف و كرم اوست نه متناسب اعمال ما و اضافه بر اينها گاه اعداد و ارقامى كه در اين روايات وارد شده، كنايه از يك سلسله پاداش‌هاى مهم معنوى است كه در لباس پاداش‌هاى مادى به تناسب جهانى كه در آن زندگى مى‌كنيم، بيان شده است.

8- تبديل خواسته‌ها

از برخى روايات استفاده مى‌شود كه گاهى اوقات، خداوند دعاى مؤمنان را اجابت نمى‌كند و در عوض، گناهانى را از آنها مى‌آمرزد و يا آن را ذخيره براى آخرت مى‌سازد.

رسول خدا صلى الله عليه و آله فرمود: «هر مسلمانى كه دعا كند، دعايش به اجابت مى‌رسد: يا به زودى در دنيا خداوند حاجتش را برآورده مى‌سازد و يا براى آخرتش ذخيره مى‌كند و يا گناهانش را مى‌آمرزد». [2] در روايتى ديگرى آمده است: «گاه در قيامت، خداوند پاداش دعاهايى را كه در دنيا به اجابت نرسيده، به مؤمن مى‌دهد؛ در آن زمان مؤمن آرزو مى‌كند، اى كاش در دنيا هيچ دعايى به اجابت نمى‌رسيد و همه آنها امروز به پاداش الهى تبديل مى‌شد». [3] اين را نيز بايد كاملًا توجّه داشت كه گاه انسان بر اثر بى‌اطّلاعى، حاجتى را با تمام وجودش از خدا مى‌خواهد كه به ضرر اوست و اگر به آن رسد دنيا و آخرت او تباه مى‌شود، خداوند به لطفش آن چيز را دريغ مى‌دارد و به جاى آن، نعمت ديگرى به او مى‌بخشد؛ زيرا معلومات ما محدود و ناقص است و علم بى‌پايان، نزد خداست.

9- توصيه ما به شما عزيزان‌

در اين جا توجه شما خوانندگان عزيز را به توصيه‌هاى زير جلب مى‌كنيم:

1- آنچه در اين كتاب آمده است به كتب معتبرى چون «مصباح‌المتهجّد» شيخ طوسى (ره) و «كامل الزيارات» ابن قولويه و كتابهاى مرحوم سيّد بن طاووس و مرحوم كفعمى برمى‌گردد. كتب بزرگانى كه اهتمام فراوانى داشتند تا بدون مدرك چيزى را نقل نكنند و اگر دعا يا زيارتى از انشاى نفس ربّانى و

[1]. بحارالانوار، جلد 90، صفحه 168، حديث 3.

[2]. همان مدرك، صفحه 378، حديث 22.

[3]. همان مدرك.