سپس فرمود: «لا ضرر و لا ضرار»، اين فرمايش حضرت، حكم حكومتى عامّى بود كه بعد از آن دستور خاص صادر شد، و معناى آن اين است كه در منطقه حكومت من و حوزه فرمانروايى من كسى حق ندارد به ديگرى ضرر بزند؛ و بر همه امّت اطاعت اين امر او واجب است، نه به اين عنوان كه حكمى از احكام خدا را بيان كرده، بلكه به عنوان حكمى از جانب حاكم حكومت اسلام كه مفترض الطاعه مى‌باشد.

و اين كه در روايت عبادة بن صامت، كه از طرق عامّه نقل شده، حكم لا ضرر را با تعبير «قضى ...» (حكم كرد ...) بيان كرده، شاهد خوبى است بر اين معنا.

اين بود خلاصه آن‌چه از ايشان نقل شده است.

اشكال بر احتمال ديگر در معناى حديث‌

با تأمل در اين بيان، معلوم مى‌شود كه نمى‌توان اين معنا را معناى جديدى دانست، و برمى‌گردد به احتمال سوم از معانى گذشته كه شيخ الشريعة اصفهانى قدس سره آن را پذيرفته بود (اراده‌ى نهى از لا ضرر و لا ضرار)؛ نهايت امر اين‌كه قائلين به احتمال سوم، اين نهى را نهى تشريعى همسان ساير احكام شرعى مى‌دانند، ولى قائلين به اين قول آن را نوع ديگرى از نهى تلقى مى‌كنند به نام نهى‌