نام کتاب : قاعده لاضرر، ترجمه القواعد الفقهية نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 1 صفحه : 147
خدا، و بيان كننده احكام ظاهرى و واقعى خداوند است، همانند مجتهدى كه
احكام را كه از كتاب و سنّت به دست آورده و بيان مىكند.
2. مقام قضاوت؛ كه از اين جهت در دعواهاى حقوقى و مالى مردم وارد مىشود
و حكم مىكند، و دعوا و اختلاف را خاتمه مىدهد.
3. مقام حكومت و رياست بر مردم از طرف خدا؛ كه از اين جهت در مواردى كه
آن را به مصلحت امّت تشخيص مىدهد- مانند نصب فرماندهان و قضات و امثال آن- اوامر و
نواهى او نافذ است.
در داستان سمره، ظاهر حكم پيامبر صلى الله عليه و آله به نفى ضرر و ضرار،
اين است كه نه از باب مقام نبوت است، و نه از باب قضاوت؛ زيرا نه مرد انصارى و نه سمره
هيچكدام در حكم تكليفى يا وضعى مسئله خودشان شك نداشتند و جاهل به حكم نبودند (كه در
اين صورت حكم پيامبر صلى الله عليه و آله در مقام نبوت مىشد)، و نزاعشان هم بر سر
مسئلهاى نبود كه در تشخيص مصداق يا حكم آن اشتباه كرده باشند (كه در اين صورت حكم
پيامبر صلى الله عليه و آله از مقام قضاوت مىشد)؛ بلكه عمل مرد انصارى از باب شكايت
و داد خواهى و طلب كمك از پيامبر صلى الله عليه و آله به عنوان والى و حاكم بر مسلمين
بود، در حالى كه حكم و موضوع را مىدانست.
و اينكه پيامبر صلى الله عليه و آله دستور داد كه نخل او را از زمين
در آوردند و
نام کتاب : قاعده لاضرر، ترجمه القواعد الفقهية نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 1 صفحه : 147