بيان آيه 10- 11

قرائت‌

معايش: در قرائت غير مشهور به همزه خوانده شده است. بنا بر قرائت مشهور اين كلمه اعلال نشده، نظير «حول». برخى از محققين گفته‌اند: هر گاه ياء زايده باشد، اعلال ميشود. مثل: صحيفه و صحائف. اما در مثل معايش كه ياء آن اصلى است، اعلال نميشود. چنان كه كلمه مقام را به مقاوم جمع بسته‌اند. شاعر گويد:

يعنى من در جاهايى مى‌ايستم كه جرير و مولاى جرير در آنجا نايستاده‌اند.

لغت‌

تمكين: دادن قدرت و رفع مانع. بديهى است كه كار را هنگامى مى‌توان انجام داد كه بر انجام آن قادر باشيم و مانعى بر سر راه ما نباشد. تمكين، دادن چنين امكانى است.

جعل: ايجاد حالتى براى شي‌ء كه بر خلاف حالت سابق باشد. مثل بحركت در آوردن جسم ساكن. پس جعل شي‌ء، اعم از حدوت شي‌ء است.

معيشت: وسيله ادامه حيات، مثل خوراك و پوشاك و نوشابه.

خلق: آفرينش تصوير: صورت بخشيدن بچيزى.

سجود اظهار خوارى كردن و حقيقت آن گذاشتن چهره بر زمين است.

اعراب‌

قليلا: منصوب است به «تشكرون» و «ما» زائده است. ممكن است «ما» مصدريه باشد، بتقدير «قليلا شكر كم»