بيان آيه 100 تا 102

قرائت‌

ا و لم يهد: يعقوب در اين سوره و در طه و سجده به نون خوانده است و ديگران به ياء. مقصود از قرائت اول تعظيم و مؤيد اين است كه در قرائت دوم هم مرجع ضمير «اللَّه» است.

لغت‌

قصص: حديث پى در پى.

نبا: خبر از يك حادثه بزرگ. نبى كسى است كه اخبار تكان دهنده بياورد.

و جدان: ادراك.

اعراب‌

(وَ نَطْبَعُ‌): جمله مستانفه است و عطف بر(أَصَبْناهُمْ) نيست، زيرا لازم بود كه به صيغه ماضى باشد.

(مِنْ عَهْدٍ): «من» براى تبعيض است. زيرا وقتى كه برخى از عهدها واقع نشد، جميع آنها هم واقع نميشود. اما بهتر اين است كه زايده و فايده آن استغراق جنس باشد.

(إِنْ وَجَدْنا): «ان» مخفف از ثقيله است. پس از تخفيف ممكن است بر سر فعل در آيند و از عمل ملغى شود.

مقصود

اكنون در نكوهش آنها كه از سرگذشت گذشتگان عبرت نگرفتند، مى‌فرمايد:

(أَ وَ لَمْ يَهْدِ لِلَّذِينَ يَرِثُونَ الْأَرْضَ مِنْ بَعْدِ أَهْلِها أَنْ لَوْ نَشاءُ أَصَبْناهُمْ بِذُنُوبِهِمْ‌) اين استفهام براى تقرير است. فاعل فعل بقول ابن عباس و مجاهد و سدّى «اللَّه» است.