بيان آيه 42 43

قرائت‌

و ما كنا: ابن عامر بدون و او خوانده است. در مصحف شاميان نيز بدون واو است. اما ديگران با واو خوانده‌اند. ابو على گويد: بستگى اين جمله به سابق طورى است كه آن را از واو بى نياز كرده است.

اورثتموها: ابو عمر و حمزه و كسايى ثاء را در تاء ادغام كرده‌اند (همچنين در سوره زخرف) و ديگران بدون ادغام خوانده‌اند. ترك ادغام بخاطر اين است كه مخرج ثاء و تاء دو تاست. ادغام بخاطر اين است كه اينها قريب المخرج هستند.

لغت‌

غل: كينه صدور: جمع صدر، محل تدبير و راى. از همين جهت است كه به رهبر يك اجتماع «صدر» گفته ميشود.

جريان: ريزش آب و هر مايعى.

انهار: جمع نهر مجراى وسيع آب. علت اينكه به روز «نهار» گويند، گسترش نور است.

نداء: صدا زدن كسى.

اعراب‌

(لا نُكَلِّفُ نَفْساً إِلَّا وُسْعَها) در محل رفع، خبر «الذين» عائد مبتدا محذوف است.

ممكن است اين جمله معترضه و خبر(أُولئِكَ أَصْحابُ الْجَنَّةِ) باشد.

(أَنْ تِلْكُمُ الْجَنَّةُ): ممكن است «ان» به معناى «اى» و براى تفسير نداء باشد و ممكن است مخفّفه از ثقيله باشد به تقدير: «انه تلكم الجنة» شاعر گويد: