نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 8 صفحه : 71
از روى جهل و عناد، منكر قرآن و معجزات
مىشوند.[1] باز هم
بمنظور تسليت بيشتر پيامبر خويش، مىفرمايد:
(وَ لَقَدْ كُذِّبَتْ رُسُلٌ مِنْ قَبْلِكَ فَصَبَرُوا عَلى ما
كُذِّبُوا وَ أُوذُوا حَتَّى أَتاهُمْ نَصْرُنا)
پيامبران گذشته نيز، از طرف مردم مورد تكذيب واقع شدند، لكن در مقابل تكذيب مردم و
آزار و اذيتهاى ايشان صبر كردند، تا اينكه از جانب ما يارى شدند و مخالفان آنها از
پاى در آمدند.
خداوند در اينجا پيامبر خود را امر مىكند كه در برابر كافران قوم،
مثل انبياى ديگر صبر كند، تا وقتى كه خداوند او را يارى كند و بر آنها پيروز گردد.
(وَ لا مُبَدِّلَ لِكَلِماتِ اللَّهِ):
در حقيقت هيچكس قادر نيست، گفتار خدا را تكذيب يا وعده او را خلاف كند. هر چه خدا
وعده كرده است كه در باره كفار انجام ميدهد، انجام خواهد داد و وعدهاى كه نسبت
بيارى تو داده است، عمل خواهد كرد. زيرا بر خداوند روا نيست كه دروغ بگويد يا خلف
وعده كند.
كلبى و عكرمه گويند: مقصود از(لِكَلِماتِ
اللَّهِ) همان آياتى است كه در آنها وعده يارى انبياء داده شده است. مثل:(كَتَبَ اللَّهُ لَأَغْلِبَنَّ أَنَا وَ رُسُلِي) (مجادله 21: خداوند چنين مقرر كرده است كه من و پيامبرانم غالب
ميشويم) و مثل:(إِنَّهُمْ لَهُمُ الْمَنْصُورُونَ)
(صافات 172: آنها هستند كه از جانب خدا يارى مىشوند).
(وَ لَقَدْ جاءَكَ مِنْ نَبَإِ الْمُرْسَلِينَ): در قرآن، از سرگذشت پيامبران اطلاع يافتهاى و ميدانى كه چگونه ما
آنها را يارى كرده و نجات دادهايم[2].
[1]-« يجحدون» فعل متعددى است. علت اينكه در اينجا به حرف باء
متعددى شده، اين است كه بمعناى« يكذبون» است. ابو على« بِآياتِ اللَّهِ» را متعلق
به« الظالمين» دانسته است: يعنى آنها راستگويى ترا با رد آيات خدا انكار مىكنند.
مثل« وَ آتَيْنا ثَمُودَ النَّاقَةَ مُبْصِرَةً فَظَلَمُوا بِها»( اسراء 59) يعنى:
ظلموا بردها.
[2]- در باره« من» اختلاف است. اخفش گويد زائده است. ديگران
گويند: در جمله مثبت صحيح نيست كه« من» زايده واقع شود. پس بايد براى تبعيض باشد.
بنا بر اين مقصود اين است كه بعضى از اخبار پيامبران را طبق مصالح خويش براى تو
گفتهايم. چنانچه مىفرمايد:« وَ مِنْهُمْ مَنْ لَمْ نَقْصُصْ عَلَيْكَ» غافر 78:
داستان برخى از آنها را براى تو نگفتهايم: طبق اين قول فاعل فعل در تقدير است.
نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 8 صفحه : 71