نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 8 صفحه : 288
بيان آيه 137
قرائت
ابن عامر «زين» بضم زاء «قتل» به رفع «اولادهم» به نصب و «شركائهم»
بجر خوانده است. ديگران اولى را بفتح زاء، دومى را به نصب، سومى را بجر و چهارمى
را برفع خواندهاند. طبق اين قرائت «شركائهم» فاعل «زين» و «قتل اولادهم» مفعول آن
است. طبق قرائت اول «قتل» نايب فاعل «زين» است كه اضافه به فاعل يعنى «شركائهم» شده
و مفعول به يعنى «اولادهم» ميان مضاف و مضاف اليه فاصله شده است. اما اين فاصله،
ضعيف است و بقول ابو على فارسى در شعر جايز است. مثل:
يطفن بحوزى المراقع لم ترع
بواديه من قرع القسى الكنائن
در اينجا «القسى» ميان مضاف و مضاف اليه فاصله شده است. يعنى: آنها
اطراف چراگاههايى مىگردند كه زمين آن هدف تير قرار نگرفته است.
لغت
ارداء: هلاك كردن. «مرداة» سنگى كه از بالاى كوه پرتاب شود.
مقصود
اكنون خداوند درباره يكى ديگر از خصلتهاى زشت آنها ميفرمايد:
(وَ كَذلِكَ زَيَّنَ لِكَثِيرٍ مِنَ الْمُشْرِكِينَ قَتْلَ
أَوْلادِهِمْ شُرَكاؤُهُمْ): همانطور كه اينان در زراعت
و چارپايان خود سهمى براى خدا قرار مىدادند، همچنين شيطانها كشتن دختران و زنده
بگور كردن ايشان را از ترس فقر و ننگ، در نظر ايشان آراستهاند.
اين معنى از حسن و مجاهد و سدّى است. فراء و زجاج گويند: خدمتگزاران
بتها اين عمل را در نظرشان زينت مىدادند. برخى گويند: مردم گمراه اين كار را
مىكردند.
نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 8 صفحه : 288