نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 8 صفحه : 275
حواله مىكنيم و مىگوييم: برويد تا آنها
شما را از آتش خلاصى بخشند. هدف اصلى از اين بيان اين است كه به آنها اعلام كند كه
در روز قيامت آنان را دوستى نيست كه از عذاب، نجاتشان بخشد. ديگران گفتهاند: از
آنجا كه خداوند خصومت و مجادله ميان جن و انس را در روز قيامت بيان كرده بود،
فرمود: همانطورى كه اينان را در آتش جمع كرده، با يكديگر دوستشان كردهايم، همين
كار را با ستمكاران مىكنيم تا كيفر كردارشان باشد. ابن عباس گويد: هر گاه خداوند
از مردمى راضى شود، زمان امورشان را به خوبانشان مىسپارد و هر گاه بقومى خشم
گيرد، بكيفر كارهاى زشت ايشان، زمام امورشان را به بدانشان مىسپارد. همين است
معناى اين آيه:
(إِنَّ اللَّهَ لا يُغَيِّرُ ما بِقَوْمٍ حَتَّى يُغَيِّرُوا ما
بِأَنْفُسِهِمْ) (رعد 11: خداوند وضع زندگى قومى را تغيير نمىدهد، جز اينكه باطن
خود را تغيير داده، اصلاح كنند) نظير اين مطلب را كلبى از مالك بن دينار روايت
كرده است كه: در بعضى از كتابهاى حكمت خواندم كه: خداوند متعال مىفرمايد: من
خدايم و صاحب اختيار زمامداران. دل آنها در دست من است. اگر مردم مرا اطاعت كنند،
زمامداران را براى ايشان رحمت قرار مىدهم و اگر مرا معصيت كنند، آنها را وسيله
گرفتارى و پريشانى ايشان مىگردانم. خود را به نكوهش زمامداران مشغول نكنيد، بلكه
توبه كنيد تا آنها را نسبت به شما بر سر مهر و انصاف آورم.
برخى گويند، منظور اين است كه ميان آنها و هر چه اختيار مىكنند، باز
گذاشته، آنها را يارى نمىكنيم. قتاده گويد: يعنى بر اثر آن دوستى و علاقهاى كه
در ميانشان بوده است، آنها را بدنبال يكديگر وارد جهنم مىكنيم.
نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 8 صفحه : 275