بيان آيه 128- 129

قرائت‌

يحشرهم: حفص و روح به ياء و ديگران به نون خوانده‌اند. بنا بر قرائت اول ضمير به «عند ربهم» برميگردد. و مؤيد قرائت دوم‌(حَشَرْناهُمْ) و(نَحْشُرُهُ يَوْمَ- الْقِيامَةِ أَعْمى‌) است. (كهف 47 و طه 124)

اعراب‌

خالدين: زجاج گويد: حال است.

مثوا: ابو على گويد: اين كلمه مصدر است نه ظرف مكان، زيرا ظرف مكان عمل فعل انجام نمى‌دهد و اين كلمه در «خالدين» عمل كرده است. يعنى: «النار ذات اقامتكم». بنا بر اين «كم» فاعل مصدر است.

مقصود

در دنباله مطالب پيش مى‌فرمايد:

(وَ يَوْمَ يَحْشُرُهُمْ جَمِيعاً يا مَعْشَرَ الْجِنِّ قَدِ اسْتَكْثَرْتُمْ مِنَ الْإِنْسِ‌): روزى كه خداوند جميع خلق را محشور كرده، گويد: اى گروه جن، شما بسيارى از افراد انسان را گمراه كرديد. اين معنى از زجاج است. وى اين معنى را از گفته ابن عباس اقتباس كرده است. برخى گويند: منظور فقط حشر جن و انس است، زيرا بدنبال آن سخن از ايشان است.[1]( وَ قالَ أَوْلِياؤُهُمْ مِنَ الْإِنْسِ رَبَّنَا اسْتَمْتَعَ بَعْضُنا بِبَعْضٍ‌): انسانهايى كه از ايشان پيروى كرده‌اند، گويند: پروردگارا: ما از يكديگر نفع برده‌ايم. درباره تفسير اين قسمت، چند قول است: 1- فايده‌اى كه جنيان از انسانها برده‌اند، اين است كه: قايد و رئيس‌

[1]- نصب يوم به« يقول» مقدر است.