نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 8 صفحه : 24
شايبه رنج و زحمت باشد و چنين پاداشى در اين
جهان وجود ندارد و نيز پاداش نبايد توام با تكليف كه خود مشقت و زحمت لازم دارد،
باشد، پس جهان ديگرى بايد باشد كه فقط در آنجا پاداش بىرنج و مزد بىزحمت به
نيكوكاران داده شود. از همه اين دلايل كه بگذريم، ملاحظه مىكنيم كه در اين جهان،
ستمكاران بهر گونه ستمى دست مىيازند و هيچگونه انتقامى به نفع مظلوم از آنها
گرفته نميشود. گروهى دچار بيمارى و درد و مصيبت ميشوند بدون اينكه استحقاقى داشته
باشند. يا عوضى به آنها داده شود. اينها ايجاب مىكنند كه جهان ديگرى باشد كه
بمردم عوض داده شود و حق مظلوم از ظالم گرفته شود.
(الَّذِينَ خَسِرُوا أَنْفُسَهُمْ فَهُمْ لا يُؤْمِنُونَ): با آنها كه كفر و عناد، خود را بورطه هلاك افكندهاند، ايمان
نمىآورند و در برابر حق تسليم نميشوند. قبلا به اين نكته اشاره كرد كه ملك
آسمانها و زمين، از خداست. اكنون در باره موجوداتى كه در آسمانها و زمين هستند،
مىفرمايد:
(وَ لَهُ ما سَكَنَ فِي اللَّيْلِ وَ النَّهارِ): آفرينش و مالكيت و سلطنت هر چه در زير پرده ظلمت شب يا در زير پرده
سفيد روز ساكن است، بخدا تعلق دارد. در آيه پيش فرمود:
موجوداتى كه در آسمانها و زمين هستند، بخدا تعلق دارند و در اين آيه،
ميفرمايد، موجوداتى كه در ظلمت شب و نور روز، ساكنند، از خدا هستند و بدينترتيب در
قلمرو بىنهايت مكان و زمان، حكومت و قدرت خود را توسعه بخشيد. گويا مقصود اين است
كه تمام اجسام و عوارض آنها بخدا تعلق دارند. مقصود از سكون، در حقيقت، حلول و
وجود است.
برخى گفتهاند: منظور اين است كه تمام موجوداتى كه در شب، آرميدهاند
و تمام موجوداتى كه در روز، بكوشش و تلاش مشغولند، مخلوق خدا هستند. علت اينكه فقط
سكون را آورده و به تحرك، اشارهاى نكرده، اين است كه بيشتر، موجودات در حال سكون
و آرامش و كمتر در تحركند. وانگهى بدنبال هر تحركى، سكون و آرامش است. پس آيه،
باين معنى است: براى خداست موجوداتى كه شب و روز در حال آرامش
نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 8 صفحه : 24