بيان آيه 6

لغت‌

قرن: مردم يك عصر كه مقارن و معاصر يكديگرند. قرن را هشتاد سال و هفتاد سال دانسته‌اند. بنظر ما قرن، مردمى هستند كه با پيامبرى يا عالمى معاصر باشند، خواه مدت آن كم باشد يا زياد. پيامبر اسلام فرمود،

«خيركم قرنى ثم الذين يلونهم ثم الذين يلونهم ثم الذين يلونهم»

يعنى: بهترين شما، آنهايى هستند كه معاصر منند، سپس مردمى كه بعد از آنها مى‌آيند، سپس مردمى كه بعد از آنها مى‌آيند.

تمكين: تمكن دادن به كسى براى انجام كارى خواه بوسيله دادن ابزار آن كار باشد، خواه بوسيله‌اى ديگر.

اقدار به معناى قدرت بخشيدن است.

مدرار: صيغه مبالغه است. يعنى بارانى كه به شدت و هميشه ببارد.

اعراب‌

كم: مفعول «اهلكنا» نه «يروا» زيرا استفهام صدارت طلب است. در حقيقت استفهام عمل «يروا» را باطل كرده است. البته بر حسب لفظ نه بر حسب معنى. در اينجا بوسيله «لكم» از خبر به خطاب، منتقل شده و كلام را توسعه بخشيده است.

يك جا(مَكَّنَّاهُمْ) و يك جا(نُمَكِّنْ لَكُمْ) فرموده و هر دو از نظر استعمالات عرب، صحيح است.

مقصود

اكنون خداوند متعال آنها را بياد سرگذشت عبرت آموز گذشتگان انداخته:

مى‌فرمايد:

(أَ لَمْ يَرَوْا كَمْ أَهْلَكْنا مِنْ قَبْلِهِمْ مِنْ قَرْنٍ مَكَّنَّاهُمْ فِي الْأَرْضِ ما لَمْ نُمَكِّنْ لَكُمْ‌):