بيان آيه 51- 52- 53

قرائت‌

ابن عامر و ابن كثير و نافع «يقول» را بدون واو و ديگران «و يقول» با واو قرائت كرده‌اند. همچنين همه قراء، كلمه را بضم لام خوانده‌اند، بجز ابو عمر كه بفتح خوانده است.

حذف واو بخاطر اين است كه در جمله معطوفه، ذكرى از جمله معطوف عليه آمده است زيرا «ا هؤلاء الذين» اشاره است به «الذين فى قلوبهم مرض ...» بنا بر اين جايز است كه «يقول الذين ...» را با واو يا بدون واو آوريم.

براى نمونه، در سوره كهف (آيه 22) مى‌فرمايد:(سَيَقُولُونَ ثَلاثَةٌ رابِعُهُمْ كَلْبُهُمْ وَ يَقُولُونَ خَمْسَةٌ سادِسُهُمْ كَلْبُهُمْ رَجْماً بِالْغَيْبِ وَ يَقُولُونَ سَبْعَةٌ وَ ثامِنُهُمْ كَلْبُهُمْ ...) در اين آيه جمله‌هاى:(رابِعُهُمْ كَلْبُهُمْ) و(سادِسُهُمْ كَلْبُهُمْ) بدون واو عطف آمده و جمله‌(وَ ثامِنُهُمْ كَلْبُهُمْ) با واو عطف و اين بخاطر اين است كه هر يك از جمله‌هاى معطوف و معطوف عليه، بر يكديگر مشتمل هستند.

علت نصب «يقول» اين است كه «ان ياتى» را بدل از «اللَّه» گرفته، آن گاه «و يقول» را عطف بر آن دانسته است. در آيه:(وَ ما أَنْسانِيهُ إِلَّا الشَّيْطانُ أَنْ أَذْكُرَهُ) (كهف 63)(أَنْ أَذْكُرَهُ) بدل است از ضمير يعنى «عسى ان ياتى اللَّه بالفتح و يقول» و رفع آن به خاطر اين است كه جمله‌اى بر جمله‌اى عطف شده است.

لغت‌

اتخاذ: اعتماد بر چيزى براى كمك گرفتن از آن. لا تتخذوا: اعتماد مكنيد.

اصل اين كلمه، اخذ است.

اولياء: جمع ولى، ياران‌