خود را حفظ و او را بر ما حرام كرد و هر دو حرام شمرده مى‌شدند. منافع و شير آنها براى مردان بود نه زنان.

محمد بن اسحاق گويد: هر گاه گوسفندى در پنج شكم، ده بچه ماده مى‌زاييد، مى‌گفتند: «وصيله» شد. بچه‌هايى كه بعداً مى‌زاييد، براى مردان بود نه زنان.

(وَ لا حامٍ‌): حامى شتر نرى بود كه از صلب او ده بطن بوجود مى‌آمد، در اين وقت مى‌گفتند: «حامى» شد. بعد از آن ديگر بار بر پشت آن نمى‌گذاشتند و از آبخور و چراگاه، منع نمى‌شد. اين معنى از ابن عباس و ابن مسعود و مختار ابو عبيده و زجاج است. فراء گويد: شتر نرى بود كه بچه بچه‌اش لقاح مى‌شد، در اين وقت «حامى» شمرده مى‌شد و بر او سوار نمى‌شدند.

خداوند متعال در آيه اعلام مى‌كند كه هيچيك از «بحيره، وصيله، سائبه و حامى» را تحريم نكرده است. ابن عباس از پيامبر گرامى روايت كرده است كه «عمرو بن لحى» يكى از پادشاهان مكه بود كه براى نخستين بار، دين اسماعيل را تغيير داد و بتها را نصب كرد و گوش بحيره را شكافت و سائبه را آزاد كرد و وصيله را رواج داد و حامى را اختراع كرد. من او را در آتش جهنم ديدم كه مردم از بوى او در عذاب بودند.

(وَ لكِنَّ الَّذِينَ كَفَرُوا يَفْتَرُونَ عَلَى اللَّهِ الْكَذِبَ‌): در اينجا خداوند از حال كافران خبر مى‌دهد كه آنها با ادعاى اينكه اين گونه مطالب از خداوند است، بخدا نسبت دروغ مى‌دهند.

(وَ أَكْثَرُهُمْ لا يَعْقِلُونَ‌): اكثر آنها عقل ندارند، زيرا فكر نمى‌كنند كه اين مطالب، مجعول و ساختگى است. قتاده و شعبى چنين معنى كرده‌اند. ابو على جبايى گويد: مقصود اين است كه اكثر آنها نمى‌دانند چه چيز بر آنها حلال و چه چيز حرام است؟ يعنى تنها عده كمى از آنها معاند هستند.

دلالت آيه‌

اين آيه بر بطلان قول جبريان دلالت دارد، زيرا خداوند بحيره و سائبه و