بيان آيه 100

لغت‌

استواء: استوا بر چهار قسم است: مساوى بودن در مقدار، مساوى بودن در مكان، مساوى بودن در رفتن و مساوى بودن در انفاق. از همان معناى «استواى در مكان» اين كلمه به معناى «استيلا» نيز بكار رفته است، زيرا تا استواى در مكان نباشد، چنين تمكن و اقتدارى حاصل نمى‌شود.

خبيث: چيز پست.

اعجاب: خوشحال شدن از امرى تعجب آور. «عجب» بمعناى خودخواهى نيز از همين باب و مذموم است.

مقصود

خداوند، در آيات پيش حرام و حلال را بيان كرد، اكنون براى بيان اينكه اينها با هم مساوى نيستند، مى‌فرمايد:

(- قُلْ لا يَسْتَوِي الْخَبِيثُ وَ الطَّيِّبُ‌): حسن و جبايى گويند: يعنى به آنها بگو حرام و حلال مساوى نيستند. سدى گويد: يعنى كافر و مؤمن مساوى نيستند.

(وَ لَوْ أَعْجَبَكَ كَثْرَةُ الْخَبِيثِ‌): اگرچه بسيارى كارهاى حرام، شما را به شگفتى وادارد، زيرا در كار حرام- اگرچه بسيار باشد- بركتى نيست. حال آنكه در حلال- اگر چه كم باشد- بركت است. برخى گويند: اين خطاب به پيامبر اسلام و مقصود، امت اوست.

(فَاتَّقُوا اللَّهَ يا أُولِي الْأَلْبابِ‌): اى خردمندان، از كارهاى حرام بپرهيزيد.

(لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ‌): شايد رستگار شويد و به ثواب بزرگ و نعمت ابدى برسيد.