نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 7 صفحه : 178
صياماً: تميز نسبت.
(فَيَنْتَقِمُ اللَّهُ مِنْهُ):
يعنى: «و من عاد فهو ينتقم اللَّه منه» زيرا وقتى كه جواب شرط فعل باشد، فاء بر آن
داخل نميشود.
مقصود
در آغاز اين سوره، بطور اجمال، حكم حرمت صيد بر اشخاص محرم، بيان شد،
اكنون به تفصيل اين مطلب، پرداخته، مىفرمايد:
(يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا):
اگر چه كافران نيز در برابر اعمال دينى مكلف هستند، لكن تنها خطاب را متوجه مؤمنان
مىسازد، زيرا تنها آنها هستند كه از اين خطاب، بهرهمند مىشوند. برخى گفتهاند:
خداوند كافران را مورد اعتنا قرار نداده است.
(لَيَبْلُوَنَّكُمُ اللَّهُ بِشَيْءٍ مِنَ الصَّيْدِ): خداوند فرمانبردارى شما را از راه تحريم بعضى از شكارها آزمايش
مىكند. كلبى گويد: علت اينكه آزمايش خداوند، اين است كه:
بندگان را امر و نهى مىكند تا آنچه پيش خداوند، معلوم است، آشكار
سازند و پاداش و كيفر، صحيح باشد. گفتهاند: خداوند امت محمد را بوسيله شكار خشكى
آزمايش كرد و امت موسى را بوسيله شكار دريايى.
(تَنالُهُ أَيْدِيكُمْ وَ رِماحُكُمْ):
در اينباره اقوالى نقل كردهاند:
1- ابن عباس و مجاهد گويند: مقصود اين است كه شكار خشكى حرام است.
آن شكارهايى كه در دسترسى هستند عبارتند از: جوجههاى پرندگان و
بچههاى حيوانات وحشى و تخم پرندگان و آنهايى كه با نيزه شكار مىشوند، خود
پرندگان و حيوانات وحشى هستند. اين معنى از امام صادق (ع) نيز روايت شده است.
2- ابو على جبايى گويد: مقصود شكارهايى است كه در حرم بدست يا به
نيزه، صيد ميشوند، زيرا حيوانات حرم، با مردم انس مىگيرند و از آنها فرار
نمىكنند و اين از آيات خداست.
3- مقصود، شكارهاى دور و شكارهاى نزديك است.
(لِيَعْلَمَ اللَّهُ مَنْ يَخافُهُ بِالْغَيْبِ): با شما طورى رفتار مىكند كه گويى مىخواهد از
نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 7 صفحه : 178