بيان آيه 93

شأن نزول‌

هنگامى كه قانون حرمت شراب و قمار، بوسيله قرآن كريم اعلام شد، صحابه عرض كردند:

- يا رسول اللَّه، درباره برادران دينى ما- كه شراب ميخوردند و مال قمار بازى را مصرف مى‌كردند- چه مى‌فرمايى؟! از اينرو خداوند، اين آيه را نازل كرد. اين قول از ابن عباس، انس بن مالك، براء بن عازب، مجاهد، قتاده و ضحاك است.

برخى گفته‌اند:

- اين آيه در باره اشخاصى مثل عثمان بن مظعون و ... كه گوشت را بر خود حرام و براه تاركان دنيا قدم گذارده بودند، نازل شد. در اين آيه، خداوند به آنها فرمود:

خوردن چيزهاى مباح، براى آنها مانعى ندارد. بايد از چيزهاى حرام، اجتناب كنند.

مقصود

(لَيْسَ عَلَى الَّذِينَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ جُناحٌ فِيما طَعِمُوا): بر مردمى كه ايمان آوردند و كار شايسته كردند، از لحاظ خوردن شراب و مال قمار، پيش از نازل شدن آيه حرمت، گناهى نيست. لكن در تفسير اهل بيت وارد شده است كه منظور چيزهاى حلالى است كه آنها خورده‌اند. كلمه «طعموا» هم شامل خوردن و هم شامل آشاميدن است.

(وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ‌): و خدا و رسولش را اطاعت كرده باشند.

(ثُمَّ اتَّقَوْا وَ آمَنُوا): سپس بر تقوى و ايمان خود استوار مانده باشند.

(ثُمَّ اتَّقَوْا وَ أَحْسَنُوا): سپس كارهاى واجب و مستحبّ را انجام داده باشند.

در اينجا سه بار، تقوى تكرار شده است. مقصود از تقوى اول، خوددارى از شرب خمر، بعد از حرمت و منظور ما از تقواى دوم، استوار و ثابتقدم بودن بر ترك شراب‌