بيان آيه 129- 130

لغت‌

استطاعت: قوت، قدرت، توانايى سعه: گشايش، مخالفت تنگى. يكى از صفات خداوند: واسع است كه در باره معناى آن اختلاف شده است. برخى گويند: يعنى بخشش او وسعت دارد و برخى گويند:

يعنى رحمتش وسعت دارد. مؤيد اين عقيده، آيه قرآن‌(وَ رَحْمَتِي وَسِعَتْ كُلَّ شَيْ‌ءٍ) (سوره اعراف 156 يعنى رحمت من همه چيز را فرا گرفته است) و برخى هم گفته‌اند:

يعنى قدرتش وسيع و بى پايان است.

مقصود

در آيه پيش، در باره ناسازگارى و صلح زنان و شوهران، راهنمايى‌هايى كرد و اكنون مى‌گويد: سازش و صلح و هر گونه گذشت و همكارى بايد در حدود توانايى باشد.

مى‌فرمايد:

(وَ لَنْ تَسْتَطِيعُوا أَنْ تَعْدِلُوا بَيْنَ النِّساءِ وَ لَوْ حَرَصْتُمْ‌): شما نمى‌توانيد از لحاظ محبت قلبى ميان زنان مساوات بر قرار كنيد، اگر چه در اين راه حد اكثر حرص و اشتياق از خود نشان دهيد، زيرا اين كار، از اختيار شما بيرون است و بنا بر اين در باره آن تكليف و وظيفه‌اى متوجه شما نيست و مؤاخذه‌اى نداريد. اين معنى از ابن عباس و حسن و قتاده است.

برخى گفته‌اند: منظور اين است كه شما نمى‌توانيد از تمام جهات: نفقه، لباس بخشش، مسكن، مصاحبت، نيكى و گشاده‌رويى و ... عدالت كنيد و ميان زنان مساوات برقرار كنيد. يعنى اين كارها بر شما آسان نيست، بلكه سنگين و دشوار است، زيرا ميل و علاقه قلبى شما به ايشان يكسان نيست.