بيان آيه 115

لغت‌

شقاق: مخالفتى كه توام با دشمنى باشد، شق العصا: از جمعيت جدا شد. شق:

نصف. اصل اين كلمه از شق بمعناى بريدن است. عداوت را شقاق و مشاقه ناميده‌اند، زيرا هر كدام از دو مخالف، در شقّ و جهتى مخالف شقّ و جهت ديگر قرار مى‌گيرد.

كلمه اشتقاق هم از همين اصل، بمعناى بريدن شاخه از اصل است.

نوّله: اين كلمه از «ولى» بمعناى قرب است، نزديك مى‌سازيم او را. ولىّ:

باران بهارى.

شان نزول‌

حسن گويد: آيه در شان ابن ابى ابيرق- كه زره را دزديده بود- نازل شده است. هنگامى كه خداوند، بسر كوبى وى و مردمش آياتى چند بر پيامبر گرامى نازل فرمود. وى بكفر گراييد و مرتد شد و به مشركين مكه پيوست. در آنجا نيز ديوارى را سوراخ كرد كه بخانه‌اش دستبرد بزند ولى ديوار بر سرش ويران گرديد و كشته شد.

كلبى گويد: او از مكه بشام رفت. در يكى از منازل ميان راه، دست به سرقت برد و مقدارى متاع بدزديد ولى پيش از فرار، بدام افتاد و اينقدر سنگش زدند تا بمرد.

مقصود

چون خداوند متعال، كيفيت توبه را بيان كرد، بدنبال آن پيرامون اصرار، سخن گفته، فرمود:

(وَ مَنْ يُشاقِقِ الرَّسُولَ مِنْ بَعْدِ ما تَبَيَّنَ لَهُ الْهُدى‌): كسى كه بعد از ظهور حق و اسلام‌