شان نزول‌

اين آيات، به مناسبت داستانى كه شرح آن گذشت، نازل شده‌اند.

مقصود

بمنظور تاكيد مطلبى كه گذشت، مجدداً خداوند از جانبدارى خيانتكاران نهى كرده، مى‌فرمايد:

(وَ لا تُجادِلْ‌): برخى گفته‌اند: خطاب به پيامبر است كه تصميم داشت ابو طعمه را- هنگامى كه كساش بخدمت او آمدند و او را از دزدى تبرئه كردند- تبرئه كند.

برخى گفته‌اند: خطاب به پيامبر و منظور كسان ابو طعمه است. برخى گفته‌اند: خطاب به انسان است.

(عَنِ الَّذِينَ يَخْتانُونَ أَنْفُسَهُمْ‌): از كسانى كه بخود خيانت مى‌كنند و در باره خود ستم روا مى‌دارند، دفاع مكن. منظور كسى است كه زره را دزديده و كسانى كه در دزدى و خيانت، با او شركت داشتند. برخى گفته‌اند: منظور كسان ابو طعمه است كه با وى نزد پيامبر آمدند و به برائت او گواهى دادند. برخى گفته‌اند: منظور سارق و كسان او و ساير مردمى است كه با آنها بر يك روش هستند.

علت اينكه فرموده است: به خود خيانت مى‌كنند، در حالى كه خيانت به غير است، اين است كه در حقيقت، ضرر خيانت، بخود ايشان بر مى‌گردد چنان كه بظالم مى‌گويند: «هر چه كنى بخود كنى! گو اينكه در حق ديگرى كرده است. خداوند متعال مى‌فرمايد:(إِنْ أَحْسَنْتُمْ أَحْسَنْتُمْ لِأَنْفُسِكُمْ) سوره الاسراء 7 يعنى اگر نيكى كنيد، بخود نيكى كرده‌ايد.

(إِنَّ اللَّهَ لا يُحِبُّ مَنْ كانَ خَوَّاناً أَثِيماً): خداوند خيانتكار گنهكار را دوست نمى‌دارد.

خوان، بر وزن فعال، از خيانت، يعنى بسيار خيانت كننده و اثيم بمعناى گنهكار و او كسى است كه بگناه عادت كرده است.

برخى گفته‌اند: يعنى خداوند دوست نمى‌دارد خيانتكارى كه زره را دزديد و گنهكارى كه يهودى را متهم كرد.