بيان آيه 104

قرائت‌

از عبد الرحمن اعرج كه از شواذ است، روايت شده: «ان تكونوا» بفتح الف.

ابن جنى گويد: در اينصورت محمول است بر معناى: «و لا تهنوا فى ابتغاء القوم لانكم تالمون» پس از حذف حرف جر، بقول بعضى «ان» در محل نصب و بقول خليل در محل جر است و عامل آن «لام» مقدر است. علت تخفيف آن، اين است كه گويى حرفى است عوض از لام محذوف.

لغت‌

و هن: ضعف، و لا تهنوا: ضعيف مباشيد الم: درد داشتن، از عارضه‌هايى است كه ممكن است سبب آن از افعال خداوند باشد يا از افعال بندگان رجاء: اميدوارى، گاهى هم بمعناى بيم استعمال مى‌شود. مثل:

يعنى: هنگام ملاقات ... نمى‌ترسد كه آيا هفت نفر را با هم ملاقات كرده است يا يكى. و مثل:(ما لَكُمْ لا تَرْجُونَ لِلَّهِ وَقاراً) (سوره نوح 71 يعنى چيست شما را كه از عظمت خدا نمى‌ترسيد. علت استعمال اين كلمه، بمعناى خوف اين است كه اميدوارى، آرزوست و شخص آرزومند، بيم دارد كه به آرزوى خود نرسد.

شان نزول‌

برخى گويند: اين آيه، به مناسبت رفتن مسلمانان بسوى بدر صغرى كه ابو سفيان در جنگ احد، قرار گذاشته بود، نازل شده است و برخى گفته‌اند: بمناسبت تعقيب سپاهيان ابو سفيان، پس از شكست احد و رفتن مسلمانان تا «حمراء الاسد» نازل‌