نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 6 صفحه : 194
نسخ شده است.
(وَ إِذا حَلَلْتُمْ فَاصْطادُوا):
به عقيده جميع مفسران، يعنى پس از اينكه از احرام خارج شديد، شكار كردن كه در مدت
احرام، بر شما حرام بود، حلال است و اگر بخواهيد مىتوانيد به شكار پردازيد، زيرا
منشا حرمت زايل شده است.
(وَ لا يَجْرِمَنَّكُمْ شَنَآنُ قَوْمٍ أَنْ صَدُّوكُمْ عَنِ الْمَسْجِدِ
الْحَرامِ): كينه قومى كه شما را از مسجد الحرام مانع شدهاند، شما را به تجاوز
و زياده روى وادار نكند. اين خطاب به پيامبر و اصحاب اوست. زيرا بسال حديبيه از
طرف مشركين منع شده بودند.
(أَنْ تَعْتَدُوا)، ابو على فارسى گويد: يعنى
بخاطر كينه قومى، براى خود تحصيل عداوت نكنيد. مقصود از(أَنْ تَعْتَدُوا) تجاوز از حكم خداست درباره مشركين و بدين ترتيب مسلمانان نبايد بياد
خونهاى عهد جاهليت، افتاده، دست به تجاوز و ستمكارى بيازند. اين معنى از مجاهد است
و بعقيده او اين قسمت، نسخ نشده و اين عقيده صحيحتر است. ابن زيد گويد: نسخ شده
است.
(وَ تَعاوَنُوا عَلَى الْبِرِّ وَ التَّقْوى وَ لا تَعاوَنُوا
عَلَى الْإِثْمِ وَ الْعُدْوانِ): اين كلام، استيناف است و
عطف بر(أَنْ تَعْتَدُوا) نيست و بنا بر اين در محل
نصب است.
در اينجا خداوند بندگان را امر مىكند كه يكديگر را بر نيكى و تقوى
يارى كنند و به آنچه خداوند امر كرد، عمل و از آنچه نهى كرده، خوددارى كنند.
همچنين بايد از معاونت بر گناه، خوددارى نمايند. يعنى بدشمنى و تجاوز از حدود خدا
دست نيالايند.
اين معنى از ابن عباس و ابو العاليه و ديگر مفسران است.
(وَ اتَّقُوا اللَّهَ إِنَّ اللَّهَ شَدِيدُ الْعِقابِ): در اينجا مردم را به تقوى امر و متجاوزان و گردن فرازان را به عقاب
خود تهديد مىكنند. يعنى مخالفت امرها و نهىهاى خداوند نكنيد و از اين راه خود را
در معرض كيفرهاى او قرار ندهيد. سپس عقاب خود را به شدت و دشوارى وصف مىكند، زيرا
عقاب خداوند، آتشى است كه حرارت آن كاسته نمىشود و شعله آن فرو نمىنشيند. از اين
عقاب هولناك، به خدا پناه مىبريم.
نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 6 صفحه : 194