نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 6 صفحه : 190
مسلمانان خواستند بر آنها حمله كنند و
خداوند آنان را از اينكار، منع فرمود.
5- مجاهد گويد: شعائر خدا، صفا، مروه، سوق قربانى و ... است. فراء
گويد: عرب صفا و مروه را از شعائر خدا نمىشمرد و سعى بين آنها را بجاى نمىآورد،
خداوند آنها را از اينكار منع كرد. از امام باقر (ع) نيز روايت شده است.
6- بنا بروايت ديگر از ابن عباس: يعنى آنچه خداوند در حال احرام، بر
شما حرام كرده، حلال مشماريد.
7- ابو على جبايى گويد: شعاير، علامتهايى بود كه براى تعيين مرزهاى
حل و حرم، نصب شده بود. خداوند دستور داد كه بدون احرام، از اين مرزها نگذريد و
بسوى مكه نياييد.
8- زجاج و حسين بن على مغربى گويند: يعنى حيواناتى را كه براى قربانى
علامت گذارى كردهايد، حلال مشماريد. بلخى نيز همين عقيده را برگزيده است. لكن قول
اول بر همه اقوال، ترجيح دارد، زيرا همه اقوال ديگران را در بر دارد. بديهى است كه
اگر آيه، حمل بر معناى عام شود، بهتر است.
(وَ لَا الشَّهْرَ الْحَرامَ):
ماه حرام را حلال مشماريد و در اين ماه، با دشمنان خود جنگ نكنيد. چنان كه
مىفرمايد:(يَسْئَلُونَكَ عَنِ الشَّهْرِ الْحَرامِ قِتالٍ فِيهِ قُلْ
قِتالٌ فِيهِ كَبِيرٌ ...) (بقره 217: يعنى از تو در
باره ماه حرام مىپرسند. بگو: جنگ در اين ماه، گناهى بزرگ است) اين معنى از ابن
عباس و قتاده است.
ماه حرام كدام است؟
1- برخى گويند: ماه رجب است كه طايفه مضر جنگ را در اين ماه حرام
مىدانست.
2- عكرمه گويد: ماه ذو القعده است.
3- جبايى و بلخى گويند: منظور همه ماههاى حرام- رجب، ذو القعده، ذو
الحجه و محرم است. اين قول با عموم آيه سازگارتر است.