نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 6 صفحه : 181
بيان آيه 1
قرائت
حرم: مشهور اين كلمه را بدو ضمه قرائت كردهاند، لكن در قرائت غير
مشهور به سكون راء آمده است. برخى گفتهاند: سكون راء بخاطر اجتناب از تكرار ضمه،
بهتر است.
لغت
اوفوا: وفا كنيد. اين كلمه، فعل امر از باب افعال است. در لغت اهل
حجاز، «وفى» و «اوفى» بيك معنى است.
عقود: جمع عقد، اين كلمه مصدر و بمعناى اسم مفعول به كار رفته است.
عقد، از پيمانها و قراردادهاى بسيار مؤكد است. فرق آن با عهد، اين
است كه در عقد، معناى اعتماد و بستن و گره زدن وجود دارد و حتماً ميان دو نفر،
بسته مىشود: حال آنكه عقد، ممكن است مربوط به يك نفر باشد. مثلا: عهد كردم كه دود
نكشم.
بنا بر اين هر عهدى عقد نيست.
همانطورى كه اشاره شد، اصل عقد، بستن است. مثل بستن ريسمان و ...
حتى در مورد بسته شدن و غليظ شدن مايعات نيز بكار رفته است. شاعر
عرب، عنتره گويد:
و كانَّ ربّاً او كحيلا معقداً
حش الوقود به جوانب قمقم
يعنى گويى رب يا كحيل (براى چرب كردن شتران بكار مىرفته) بستهاى
است كه آتش به اطراف ظرف آن افروخته شده است (برخى گفتهاند شاعر عرق شتر خود را
وصف مىكند.) بهيمه: نام هر چار پايى است، اعم از خشكى و دريايى. زجاج گويد: هر
نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 6 صفحه : 181