نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 5 صفحه : 68
(فَآذُوهُما:) آنها
را اذيت كنيد. در معناى اذيت، دو قول است:
1- ابن عباس گويد: آنها را سرزنش كنيد و با كفش بزنيد.
2- قتاده و سدى و مجاهد گفتهاند: منظور توبيخ و سرزنش است. در باره
اذيت و حبس اختلاف كردهاند كه چگونه بوده است. حسن گويد: اذيت مقدم بود، حبس
مؤخر.
ترتيب نزول اين دو آيه نيز مقدم و مؤخر است و آيه آخر، ابتدا نازل
گرديد، بنا بر اين كيفر زناكار به اين ترتيب است: اذيت، حبس، تازيانه يا سنگسار.
سدى مىگويد: زن و مرد غير بكر را بايد زندان كرد و زن و مرد بكر را اذيت كرد.
برخى گفتهاند: حبس براى زنان و اذيت براى مردان بود. فراء گويد: آيه اخير آيه قبل
را نسخ كرده است.
(فَإِنْ تابا وَ أَصْلَحا فَأَعْرِضُوا عَنْهُما): اگر توبه كنند و عمل خود را اصلاح كنند آنها را عفو كنيد و از
اذيتشان خوددارى كنيد.
(إِنَّ اللَّهَ كانَ تَوَّاباً رَحِيماً):
خداوند توبه بندگان را قبول و به آنها رحم مىكند.
جبائى گويد: در اين آيه دلالت است بر اينكه قرآن با سنت نسخ مىشود
زيرا حكم اين آيه بوسيله حكم رجم يا حكم رجم و تازيانه نسخ شده است و رجم حكمى است
كه از سنت استفاده شده است. كسى كه نسخ قرآن را به سنت جايز نمىداند، مىگويد اين
آيه با حكم تازيانه زدن نسخ شده و رجم چيزى است كه بر تازيانه اضافه شد. اما حكم
اذيت منسوخ نيست، چه زناكار را اذيت و ملامت مىكنند، لكن تنها باذيت و ملامتش
اكتفاء نمىكنند، بلكه او را تازيانه مىزنند يا سنگسار مىكنند
.
نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 5 صفحه : 68