بيان آيه 86

لغت‌

تحيت: سلام. شاعر گويد:

يعنى: اى سلمى، ما ترا درود مى‌فرستيم، پس تو هم بر ما درود بفرست. و اگر مردمان كريم را سيرآب مى‌گردانى ما را سيرآب گردان.

حسيب: نگه دارنده هر چيزى بطورى كه هيچ چيز را مورد غفلت قرار ندهد.

اين كلمه از حساب بمعناى شمردن است و كسى كه اين كلمه را بمعناى «كافى» دانسته، آن را از «حسبى كذا» (يعنى مرا كفايت مى‌كند) گرفته است. زجاج گويد: معناى «حسيب» اين است كه: خداوند به هر چيزى، علم دارد و جزا، باندازه حساب مى‌دهد و قول خداوند:(عَطاءً حِساباً) يعنى: عطاى كافى (سوره نبأ 36)

مقصود

(وَ إِذا حُيِّيتُمْ بِتَحِيَّةٍ فَحَيُّوا بِأَحْسَنَ مِنْها): خداوند به مسلمانان امر مى‌كند كه سلام مسلمان را، بصورتى بهتر از سلام خودش پاسخ بدهند و سلام غير مسلمان را با «عليكم» پاسخ دهند نه بيشتر. بنا بر اين‌(بِأَحْسَنَ مِنْها) مخصوص مسلمانان است.

(أَوْ رُدُّوها): ابن عباس گويد: ردّ خود تحيت و سلام، بدون اضافه، براى اهل كتاب است.

بنا بر اين هر گاه مسلمان بگويد: «السلام عليكم» در جوابش بگوييد:

«عليكم السلام و رحمة اللَّه» و اگر بگويد: «السلام عليكم و رحمة اللَّه» در جوابش بگوييد: «عليكم السلام و رحمة اللَّه و بركاته» و اين تحيتى است بهتر از تحيت اول و آخرين حد سلام همين است.