بالنبوة ام لهم نصيب من الملك فيلزم الناس طاعتهم» اما اين مطلب ضعيف است زيرا حذف همزه در ضرورت شعر جايز است و در قرآن ضرورتى نيست.

(فَإِذاً لا يُؤْتُونَ‌): اذا در «يؤتون» عمل نكرده زيرا وقتى كه ميان «فاء» يا «واو» و فعل قرار گيرد، مثل اينكه در معنى متاخر است يعنى: «فلا يؤتون الناس نقيرا اذن» و اذن از حروف ناصب فعل است به چهار شرط: جواب كلام و در لفظ، مبتدا باشد و ما بعد آن متعلق بما قبل آن نباشد و فعل بعد آن مستقبل باشد.

مقصود

حكم يهود را به اين كه مشركان هدايت يافته‌تر از پيامبر و اصحاب او هستند بيان كرد. اكنون مى‌گويد: آنها شايسته چنين حكمى نيستند زيرا سلطنتى ندارند.

(أَمْ لَهُمْ نَصِيبٌ مِنَ الْمُلْكِ‌): اين استفهام براى انكار است يعنى آنها را بهره‌اى از سلطنت و پادشاهى نيست. جبايى گويد: منظور از «ملك» نبوت است يعنى آيا براى آنها از نبوت، نصيبى است تا اطاعت ايشان بر مردم واجب باشد؟ برخى گفته‌اند:

منظور از «ملك» همان است كه يهود ادعا مى‌كردند كه در آخر الزمان به آنها بر مى‌گردد و از ميان آنها كسى خروج مى‌كند كه ملت آنها را تجديد و بدينشان دعوت مى‌كند، از اينرو خداوند آنان را تكذيب كرد.

(فَإِذاً لا يُؤْتُونَ النَّاسَ نَقِيراً): اگر همه دنيا و سلطنت آن به آنها داده شود، اندكى از حقوق مردم را ادا نمى‌كنند و در تفسير ابن عباس است كه: اگر براى ايشان نصيبى از سلطنت بود، به محمد ص و اصحابش چيزى نمى‌دادند و برخى گفته‌اند، آنان داراى باغ و بستان و اموال بودند و به مستمندان چيزى نمى‌دادند.

(أَمْ يَحْسُدُونَ النَّاسَ‌): بلكه حسد مردم را مى‌خورند. در باره اين مردم اختلاف شده است 1-: برخى گفته‌اند منظور خود پيامبر گرامى است.

(عَلى‌ ما آتاهُمُ اللَّهُ مِنْ فَضْلِهِ‌): آنان را بر آنچه خداوند از فضل خود به ايشان داده است، حسد مى‌خورند. يعنى نبوت پيامبر و مباح بودن نه زن براى او و ميلش نسبت به ايشان و مى‌گفتند: او اگر پيامبر بود، نبوت او را از اين كار باز مى‌داشت. از اينرو