نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 5 صفحه : 17
بلا مانع است. اين مطلب، از عايشه نقل شده و
در تفاسير ما هم آمده است. در توجيه آن گفتهاند: اين آيه، با آيه(وَ يَسْتَفْتُونَكَ فِي النِّساءِ قُلِ اللَّهُ يُفْتِيكُمْ)
كه آيه (128) همين سوره است ارتباط دارد و اگر آنها را كنار هم بگذاريم، نظم آنها
كاملا طبيعى خواهد بود، به اين صورت «و يستفتونك فى النساء قل اللَّه يفتيكم فيهن
و ما يتلى عليكم فى الكتاب فى يتامى النساء اللاتى لا تؤتونهن ما كتب لهن و ترغبون
ان تنكحوهن فان خفتم الا تقسطوا فى اليتامى فانكحوا ...» يعنى: در باره زنان از تو
فتوى مىخواهند، بگو خداوند و آياتى كه در كتاب بر شما تلاوت مىشود، در باره
يتيمانى كه مهر و حقوق لازم آنها را ادا نمىكنيد و ميل داريد با آنها ازدواج
كنيد، بعدالت حكم مىكنند، پس اگر ترسيد كه در باره آنها عدالت نكنيد، نكاح كنيد
با ... اين مطلب از حسن و جبائى و مبرد است.
2- اين آيه در باره مردى نازل شده كه با زنان بسيارى افزون از آنچه
اسلام تجويز كرده است، ازدواج كرده بود و مىگفت چه مانعى دارد كه من هم مثل فلان
شخص با زنان متعددى ازدواج كنم. اين افراط، سبب شد كه مالش از بين برود و بمال
يتيمى چشم بدوزد كه تحت سرپرستى او بود، از اين رو خداوند مردم را از گرفتن بيشتر
از چهار زن نهى كرد تا بر اثر تهيدستى احتياج بمال يتيمان پيدا نكنند، حتى اگر با
گرفتن چهار زن هم بيم تجاوز بمال يتيم آنها را تهديد كند، بايد به يك زن اكتفاء
كنند. اين مطلب از ابن عباس و عكرمه است.
3- مردم، در مورد مال يتيمان سخت گيرى مىكردند ولى در مورد زنان
مسامحه مىكردند و در ميان آنها عادلانه رفتار نميكردند از اينرو خداوند فرمود:
همانطورى كه در مورد يتيمان بيم داريد كه گرفتار بى عدالتى شويد، در
مورد زنان نيز چنين باشيد. به شما اجازه داده شود كه با رعايت عدالت، از يك تا
چهار همسر داشته باشيد.
اين مطلب، از سعيد بن جبير و سدى و قتاده و ربيع و ضحاك و بروايتى از
ابن عباس است.
نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 5 صفحه : 17