شخص مريض غير ممكن است و در حال سفر براى مسافر دسترسى بآب نيست،( فَتَيَمَّمُوا صَعِيداً): پس خاكى جستجو كنيد و تيمم كنيد. زجاج گويد: بين اهل لغت خلافى در اين نيست كه منظور از «صعيد» سطح زمين است و اين مطلب با مذهب اصحاب ما كه تيمم را بر سنگ نيز جايز مى‌دانند موافقت دارد.

(طَيِّباً): طاهر باشد. سفيان گويد: يعنى حلال باشد و برخى گفته‌اند: خاك زراعتى باشد نه شوره‌زارى كه در آن گياهى نرويد، چنان كه خداوند مى‌فرمايد:

(وَ الْبَلَدُ الطَّيِّبُ يَخْرُجُ نَباتُهُ بِإِذْنِ رَبِّهِ) (سوره اعراف 58) يعنى سرزمين طيب گياهش باذن خدا بيرون مى‌آيد).

(فَامْسَحُوا بِوُجُوهِكُمْ وَ أَيْدِيكُمْ‌): كيفيت تيمم را با خاك پاك بيان مى‌دارد. در باره كيفيت تيمم اقوالى است:

1- تيمم عبارت است از اينكه يك بار براى صورت و يك بار براى دستها تا مرفق، دستها بر خاك زده شود، اكثر فقها و ابو حنيفه و شافعى و غير از آن دو و جمعى از اصحاب ما بر اين عقيده‌اند.

2- عمار بن ياسر و مكحول مى‌گويند: تيمم عبارت است از اينكه يك بار براى صورت و يك بار براى دستها تا مچ، دستها بر خاك زده شود. مختار طبرى همين است.

مذهب ما نيز در تيمم بدل از غسل همين است ولى در تيمم بدل از وضوء، يك بار زدن دست به خاك براى مسح صورت از محل روييدن مو تا انتهاى بينى و مسح دستها از مچ تا آخر انگشتان، كافى است: از سعيد بن مسيب نيز چنين روايت شده است.

3- زهرى گويد: بايد تا زير بغل مسح كرد.

(إِنَّ اللَّهَ كانَ عَفُوًّا): خداوند پذيرنده عفو است يعنى تيمم را بجاى وضو قبول مى‌كند و گفته‌اند: بخشاينده است.

(غَفُوراً): گناهان بندگان را مى‌پوشد و مى‌آمرزد.

اين آيه دلالت دارد بر اينكه نماز مست صحيح نيست. بنا باجماع فقهاء شخص مست بايد قضاى نماز را بجاى آورد عقد مست نيز صحيح نيست اعم از نكاح و بيع‌